تأثير محلول‌پاشي برگي نيترات كلسيم و كلريد كلسيم بر خصوصيات آنتي‌اكسيداني و كيفيت گياه دارويي عناب (Ziziphus jujuba Mill.)

Effects of foliar application of calcium nitrate and calcium chloride on antioxidant properties and quality of Ziziphus jujuba Mill.

عناب (Ziziphus jujuba Mill.) یكی از گیاهان دارویی ارزشمند است كه به‌دلیل دارا بودن ویتامین‌ها، موسیلاژ، آنتی‌اكسیدان، آلكالوئید و تركیب‌های فنولی كاربرد فراوانی در صنایع دارویی دارد. كلسیم یكی از مهمترین عناصر معدنی است كه در تعیین كیفیت میوه دخالت دارد و همچنین نقش این عنصر در بهبود متابولیت‌های ثانویه در گیاهان به اثبات رسیده است. با وجود این اطلاعات اندكی در مورد كاربرد برگی این عنصر در گیاه عناب وجود دارد. از این‌رو در این مطالعه اثر محلول‌پاشی برگی نیترات كلسیم و كلرید كلسیم بر خصوصیات آنتی‌اكسیدانی و كیفی میوه عناب در قالب طرح بلوك كامل تصادفی اجرا گردید. تیمارها شامل شاهد (آب مقطر)، كلرید كلسیم (0.5% و 1%) و نیترات كلسیم (0.5% و 1%) بودند. محلول‌پاشی در دو مرحله، در زمان تقسیم سلولی میوه (20 روز بعد از اتمام گلدهی) و كامل شدن رشد سلولی میوه (40 روز بعد از اتمام گلدهی) انجام شد. نتایج نشان داد كه محلول‌پاشی با نیترات كلسیم 0.5% باعث افزایش معنی‌دار مقدار اسیدیته میوه شد، همچنین تیمار كلرید كلسیم 0.5% مقدار آنتوسیانین میوه را نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین میزان آنتی‌اكسیدان، ویتامین ث و محتوی كلسیم میوه در تیمار كلرید كلسیم 1% حاصل شد. حداكثر مقادیر كلروفیل a، b و كل در برگ‌های درختان تیمار شده با نیترات كلسیم 1% مشاهده گردید. به‌طور كلی نتایج نشان داد كه محلول‌پاشی برگی با نمك‌های كلسیم موجب بهبود خصوصیات آنتی‌اكسیدانی و كیفی میوه‌ها نسبت به شاهد می‌شود.

Jujube (Ziziphus jujuba Mill.) is one of the invaluable medicinal plants, widely used in the pharmaceutical industry due to its vitamins, mucilage, antioxidants, alkaloids and phenolic compounds. Calcium, involved in determining the fruit quality, is one of the most important minerals and its role in the improvement of secondary metabolites in plants has been proved. Nevertheless, little information is available regarding the foliar application of this element on jujube plant. Hence, the current research was aimed to investigate the effects of foliar application of calcium nitrate or calcium chloride on antioxidant properties and quality attributes of jujube fruit. The study was carried out in a randomized complete block design. Treatments were included control (distilled water), calcium chloride (0.5 and 1%) and calcium nitrate (0.5 and 1%). The Foliar application was done in two stages; in fruit cell division stage (20 days after full bloom) and in fruit cell growth stage (40 days after full bloom). The results showed that foliar application of calcium nitrate (0.5%) significantly increased the titratable acidity of the fruit. Calcium chloride treatment (0.5%) also increased fruit anthocyanin content compared to the control. The highest antioxidant properties, vitamin C, and calcium content were obtained in calcium chloride (1%) treatment. The maximum values of chlorophyll a, b and total were observed in the leaves treated with calcium nitrate at a concentration of 1%. In general, the results showed that foliar application of calcium salts improved the quality and antioxidant properties of jujube fruits compared to the control.