ويژگي‌هاي معمارانه مكان در طراحي صحنه‌هايي با هويت ملي در فيلم‌هاي «پري» اثر مهرجويي و «مادر» اثر حاتمي

Architectural Features of the Place in Designing the scenes with Nnational Identity: In Iranian movies "Pari" by Mehrjouei and "Mother" by Hatami

اين پژوهش به بررسي ويژگي‌هاي معماري مكان در طراحي صحنه با رويكردي تحليلي به فيلم‌هاي ايراني «پري»، ساخته مهرجويي و «مادر»، ساخته حاتمي از زاويه ديد طراحي صحنه‌ي ايراني مي‌پردازد و در تحليل فضاي معماري از انديشه‌هاي كريستين نوربرگ شولتز بهره مي‌گيرد. مقاله حاضر با روش تحليلي ـ توصيفي با تكيه‌بر روش نشانه‌شناسي بصري و نيز تلفيقي از تحقيق كيفي مفاهيم معماري را در صحنه فيلم باز شكافي مي‌كند، فرآيند حاصل از اين پژوهش ما را به معناي راستين طراحي صحنه‌ي ايراني رهنمون مي‌سازد، هم‌چنان‌كه معناي راستين معماري، نه شكل و كالبد مكان يا فضا، بلكه برهمكنش ميان آن شكل و كالبد معمارانه و زندگي ويژه‌اي است كه در آن مكان مي‌گذرد، نتايج به ‌دست ‌آمده رهيافتي است به انگاره «معماري فيلم» و طراحي معماري مفهومي در فيلم‌هاي ايراني براي احراز هويت ملي كه با تحليل‌ها و مدل ارايه ‌شده، نشان داده ‌شده است كه عناصر معماري در آفرينش فضا و ادراك زيباشناسانه صحنه بسيار موثر بوده است.

This research attempts to study the architectural specifications of place in scene designing with an analytic glance to Iranian movies titled "Pari" produced by Mehrjouei and "Mother" by Hatami from the standpoint of Iranian scene designing. The study uses the ideas of Christian Nurenberg Schultz in analyzing the architectural spaces. The paper researches the architectural concepts in movie scenes with analytical-descriptive method relying on visual semiotics and a combination of qualitative research (from theory to study case). The concluded process gives a way to the "movie architecture" sample and conceptual architectural design in Iranian movies. Based on analyses and models, it is shown that architectural elements were influential on space creation and aesthetic understanding of the scene.