جستارهاي هانري كربن درعرفان اسلامي با تاكيد برنقش سنت هرمسي

Henry Corbin’s Studies of Islamic Gnosis with an Emphasis on Hermetic Tradition

براساس پژوهشهاي گروهي از مستشرقان واسلام شناسان، تاثير انديشه‌هاي هرمسي علاوه بر سنتهاي ديني و فلسفي در غرب، در فرهنگ ايراني و فلسفه اسلامي ـ و براي نمونه در آثار شيخ اشراق‌ـ نيز چشمگير بوده و مطالعه دقيقتر در اين زمينه ميتواند افقهاي جديدي را در عرصه اديان تطبيقي بگشايد. پژوهشهاي هانري كربن در باب حكمت و معنويت ايراني با رهيافت پديدارشناسانه، به اين مقوله نگاه خاصي داشته و به يك معنا، مقام هرمس و سنت هرمسي در رمزگشايي آثار وي در اين زمينه نقش كليدي دارد. وي در پژوهشهاي خويش، انديشه هرمسي را بمثابه مطلع و كليد فهم معنويت و حكمت مورد توجه قرار داده است. براي تبيين بهتر اين موضوع، اين نوشتار بر آنست تا پيرامون آيين هرمسي، رابطه و تعامل آن با تصوف و تشيع با تاكيد بر آثار هانري كربن، گزارش و تحليلي را عرضه دارد. بدين‌منظور مروري خواهيم داشت برساختار و مباني سنت هرمسي، سپس تحليلي در باب نسبت ميان انديشه» هرمسي با تصوف و تشيع از نگاه كربن عرضه17 خواهد شد و سرانجام رهيافت باطني كربن كه بن‌مايه انديشه و رويكرد اصلي وي در سلوك علمي و معنويش ميباشد، مورد بررسي قرار خواهد گرفت.

Based on the studies conducted by a group of Orientalists and Islamologists, the effects of Hermetic thoughts on not only Western religious and philosophical traditions but also on Iranian culture and Islamic philosophy, in general, and on Shaykh Ishraq’s works, in particular, have been quite noteworthy. As a result, a more accurate study of this topic could introduce some new horizons in the realm of comparative religions. Henry Corbin’s studies of Iranian wisdom and spirituality, which follow a phenomenological approach, have paid particular attention to this issue. In a sense, Hermes and Hermetism play significant roles in deciphering the messages of his works in this regard. In his research endeavors, Corbin has focused on Hermetic philosophy as the key to understanding the meanings of spirituality and wisdom. This paper is mainly intended to provide an analytic account of Hermetism, its relationship and interactions with Sufism and Shi‘ism with an emphasis on Corbin’s works. To this end, the writers initially review the structure and basic principles of the Hermetic tradition. Then they provide an analysis of the relationship between Hermetism and Sufism and Shi‘ism from Corbin’s point of view. Finally, they explore his Batini (esoteric) approach, which lies at the heart of his philosophy and underlies his distinctive method of scientific and spiritual wayfaring.