آسيب شناسي سازماني در ستاد دانشگاه علوم پزشكي شيراز بر اساس الگوي سه شاخگي

Organizational Pathology in Staff Department of Shiraz University of Medical Sciences based on Three-branch Model

چكيده مقدمه: آسيب‌شناسي صحيح و به هنگام در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي، يكي از مهم‌ترين اقداماتي است كه باعث مي‌شود مسيولان دانشگاه‌ها همواره از نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و چالش‌هاي موجود در سازمان خود مطلع باشند و اقدامات لازم را به كار گيرند. اين پژوهش با هدف آسيب‌شناسي سازماني در ستاد دانشگاه علوم پزشكي شيراز انجام شد. مواد و روش: اين پژوهش از نوع مقطعي بود. 200نفر از كاركنان ستادي دانشگاه علوم پزشكي شيراز، در مطالعه شركت كردند. روش نمونه‌گيري به صورت طبقه‌اي تصادفي متناسب بود. اطلاعات لازم از طريق پرسشنامه آسيب‌شناسي سازماني با استفاده از مدل سه شاخگي جمع‌آوري شد. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. يافته‌ها: عوامل رفتاري با ميانگين امتياز 73/2 و عوامل زمينه‌اي با ميانگين امتياز 34/3 به ترتيب بيش‌ترين و كم‌ترين تاثير را در ايجاد آسيب‌هاي سازماني در ستاد دانشگاه علوم پزشكي شيراز داشتند. از بين زيرشاخه هاي عوامل ساختاري، سيستم پرداخت با ميانگين رتبه 5/2 و ميانگين 72/0±21/2 و سطح معني‌داري 001/0 > ، از بين زيرشاخه هاي عوامل رفتاري، امنيت شغلي با ميانگين رتبه 03/2، ميانگين 93/0±28/2 و سطح معني‌داري 001/0 > و از بين زيرشاخه هاي عوامل زمينه‌اي، پيمانكاران و مشاوران با ميانگين رتبه 31/1، ميانگين 70/0±07/3 و سطح معني داري 19/0 بيش‌ترين تاثير را در آسيب‌شناسي دانشگاه داشتند. بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به اين كه عوامل رفتاري بيش‌ترين تاثير را در ايجاد آسيب‌ها نشان داد به نظر مي رسد دانشگاه بايستي برنامه‌ها و سياست‌هاي خود را در ايجاد فرهنگ سازماني مناسب، انگيزش و رضايت شغلي، اعمال رهبري اثربخش، فراهم‌سازي فرصت‌هايي براي آموزش و شكوفايي كاركنان و ايجاد امنيت شغلي ارتقا دهد. البته حل بعضي از اين مسايل فراتر از اختيارات دستگاه‌هاي اجرايي مي باشد و در اين زمينه نقش نهادهاي كلان در كشور از اهميت بسزايي برخوردار است. واژگان كليدي: آسيب شناسي سازماني، منابع انساني، عوامل رفتاري، عوامل ساختاري، عوامل زمينه اي

Abstract Introduction: Pathology of organizations is one of the most key actions that make the university officials aware of the strengths, weaknesses, opportunities and challenges of an organization and allows these officials to take the right actions accordingly. Therefore, this study examined the pathology of human resources in staff departments of Shiraz University of Medical Sciences. Methods: This was a cross-sectional study. Two hundred employees participated in this study. Random sampling was used and the data were collected by an organizational pathology questionnaire based on the three branch model. Data analyzed by SPSS software. Results: The results showed that behavioral factors (mean = 2.73) and contextual factors (mean= 3.34) had the highest and the lowest impacts on human resources malfunction in Shiraz University of Medical Sciences. Among subsets of structural factors, the payment system (average rank of 2.5, mean=2.21±0.72 and p-value ?0.001), behavioral factors, and job security (mean rank = 2.03, mean=2.28±0.93 and p-value ?0.001) and among subsets of contextual factors, customer-orientation (mean rank= 1.31, mean=3.07±0.70 and p-value 0.19) had the most impact on organizational pathology in this university. Conclusion: Considering that the behavioral factors had the greatest impact to the damages, it seems that the university has to adopt programs and policies in terms of creating appropriate organizational culture, increasing motivation and job satisfaction, adopting effective leadership, providing opportunities for training and development of employees and improving job security for the staff. Indeed, it is worth mentioning that solving some of these issues is beyond the powers of the executive organs, so solving these types of problems at macro-organizational level in the country is of vital importance. Keywords: Organizational pathology; organizational development; human resources