بررسي و تحليل الگوي بهينه پراكنش مراكز آموزشي با استفاده از روش تصميم‌گيري چند‌معياره (MADM) در محيط GIS مورد شناسي: آموزش ‌و ‌پرورش ناحيه يك كرمانشاه *

Review and Analysis of Optimum Pattern for Distribution of Educational Centers by Using Multi Criteria Decision Making (MADM) in GIS Environment Case Study: Education and Training Center of District N

عدم‌تعادل در نظام توزيع و نارسايي سيستم خدمات، از جمله فضاهاي آموزشي، يكي از مسايل مهمي است كه اكنون در شهرهاي بزرگ به‌چشم مي‌خورد. توسعه ناهمگون، برنامه‌ريزي نشده و رشد سريع جمعيت را مي‌توان از دلايل اصلي بروز اين مشكل به‌شمار آورد. در‌جهتِ افزايش كارايي اين فضاها، توجه به ساماندهي و توزيع مناسب ضروري به‌نظر مي‌رسد. روش اين پژوهش توصيفي- تحليلي و ماهيت آن بنيادي- كاربردي است. هدف آن نيز عبارت است از بررسي پراكنش فضاهاي آموزشي با استفاده از تحليل‌هاي موجود در سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و بهره‌گيري از تكنيك AHP و روش دلفي با در نظر گرفتن پارامترهاي موثر بر پراكنش فضايي مراكز آموزشي و ارايه الگوي مناسب و بهينه پراكنش مراكز آموزشي در سطح محدوده مطالعاتي به‌منظور پايداري و تامين اهداف اجتماعي و اقتصادي كاربري زمين شهري مي‌باشد. نتايج آن نشان داده كه مدارس ناحيه يك براي پوشش دادن كل فضاي منطقه كافي نبوده و برخي از محله‌هاي غربي ناحيه با داشتن تراكم زياد، از دسترسي عادلانه و مطلوب محروم هستند و از پوشش مدارس موجود خارج مي‌باشند؛ بنابراين در تعيين محدوده‌بندي، قواعد خاصي از‌لحاظِ برنامه‌ريزي شهري رعايت نشده و پيشنهاد مي‌شود در تحقيقات آتي به اين نياز مهم پاسخ مناسبي داده شود و محدوده‌بندي با‌قاعده براي مدارس تعيين شود. اكثر حوزه‌هاي شهري كه از‌نظرِ تعداد دانش‌آموز مقاطع راهنمايي و متوسطه به‌خصوص مقطع متوسطه جمعيت بالايي دارند، بدون مكان آموزشي لازم بوده و همين امر تراكم دانش‌آموز در مدارس محدوده ساير نقاط شهر را افزايش داده است. همچنين مكان‌يابي آموزشي كه بدون در‌نظر گرفتن نحوه دسترسي صورت گرفته باشد، نه تنها از جنبه ايمني آسيب‌پذير بوده و سلامت دانش‌آموزان را در آمد و رفت مورد تهديد قرار مي‌دهد؛ بلكه از نظر كاهش مسايل شهري همچون ترافيك نيز موفق نخواهد شد.

Imbalance in the distribution system and failure of services including educational spaces is a key issue that is observed in the larger cities. Uneven and unplanned development and rapid population growth can be considered as the main reasons for the occurrence of this problem. In order to increase the efficiency of these spaces, attention to the appropriate organization and distribution is necessary. The method of this research is of descriptive-analytical one and its nature is fundemental-applied one. Its purpose is to examine the distribution of educational spaces by using the existing analyses in Geographical Information System (GIS) and using AHP technic and Delphi method thorough considering the parameters influencing on the spatial distribution of educational centers and provide an appropriate model and the optimal distribution of educational centers In the study area for the purpose of sustaibability and meeting the social and economical objectives of urban land use. The results indicated that the schools of the district is not enough to cover the entire districts of the area and some western parts of the area are deprived from justic and favorable access And are excluded from the coverage of the existing schools. Therfore, for determining the areazoning, no special regulation has been observed in the urban planning and it is recommended that in the future researches, an appropriate response is given to this important requirement and a regular zoning to be determined for the schools. Most of the urban areaswhich has a great population of the secondary and high school students particularly the high school, has no the requied educational place and this has increased the dencity of students in the schools of the other areas of the city. Also, locating for educational places regardless of how to access, not only is vulnerable from safety aspects and threatens the health of the students who traffic in this ares, but also will not be successful from the view point of reducing the urban problems including the traffic.