تعارض شهادت‌ها در اثبات جرم قتل

Conflict of testimonies in proving homicide

از جمله راه‌های اثبات جرم قتل، شهادت دو شاهد مرد عادل است. از این‌رو، تعارض شهادت‌ها به دو صورت كلی و جزیی امكان تحقق دارد: نخست زمانی كه مفاد شهادت‌ها با یكدیگر در تعارض باشند كه در این صورت، ارزش اثباتی هر یك از آنها به ارزش امارۀ قضایی تبدیل می‌شود؛ دوم آنكه در اثبات جرم قتل، دو دسته شهادت شرعی به نفی مفاد یكدیگر بپردازند. در واقع، به‌دلیل پیامدهای بد اجتماعی عدم رفع چنین تعارض‌هایی، محاكم قضایی در این رابطه با چالش مواجه هستند. دلیل این امر نیز عدم تصریح قانونگذار، در قانون مجازات اسلامی به حكم هر یك از حالت‌های متصور تعارض شهادت‌ها در اثبات جرم قتل و همچنین تعیین قاتل است. از این‌رو، برای رفع چنین چالشی با تطبیق هر یك از صور مختلف تعارض شهادت‌ها بر انواع تعارض اصولی، می‌توان از طریق قواعد حل تعارض در دانش اصول فقه، راهكارهای كلی برای رفع تعارض میان دو شهادت ارائه كرد. اما چون تطبیق هر راهكار بر مصادیق مختلف تعارض بر عهدۀ قاضی نهاده شده است؛ وی می‌تواند در پرتو بررسی‌های انجام‌گرفته در پژوهش حاضر كه متناسب با موضوع به روش توصیفی _ تحلیلی صورت پذیرفته است، راهكار مناسبی مطابق با هر یك از مصادیق تعارض رخ‌داده را انتخاب و در نهایت اعمال كند. بنابراین در مقالۀ پیش‌رو به مبانی فقهی، اصولی و حقوقی مسائل مطروحه در خصوص مصادیق تعارض دو شهادت و چگونگی رفع تعارض میان آنها پرداخته شده است.

One of the judicial evidences in proving homicide is testimony by two just men. Therefore, conflict of testimonies with each other is posibale in two ways of totally or partially. First, when the testimonies are in conflict with each other in which case the probative value of each is turned to judicial statistic value. Second, on the charge of murder, two religious testimony to negate the contents of each other. Because of social evil of the lack of resolve these conflict, so judicial courts are challenged in this regard. In order to overcome such challenge, the conflict between two judicial evidences are remoed by rules of conflict solutions in principle of Islamic jurisorudence. So it can be provided general solutions to determine whom is the murderer. So judge can, choose appropriate solution and eventually apply. Therefore, in this article issues in the case of conflict between two testimonies and how to solve them; from viewpoints of jurisprudence, principle of Islamic jurisorudence and juridical has been done.