نظريه نقشه ادراكي و سياست‌ هسته‌اي دولت يازدهم

The Perceptual Map Theory and Nuclear Policies of the Eleventh Government

نيل به مقاصد سياسي، امنيتي و اقتصادي، همواره از مهم‌ترين اهداف كشورها در تدوين و اعمال سياست خارجي بوده است. براي تحصيل اين مقاصد، كشورها به طور سنتي نوعي ديپلماسي مبتني‌بر رويكردها و ابزارهاي سياسي، نظامي و اقتصادي را در پيش گرفته‌اند. با وجود اين در نيمه دوم سده بيستم با شكست جريان اصلي روابط بين‌الملل در پيش‌بيني اتفاقات ناشي از فروپاشي شوروي، رويكردهاي روانشناسي سياسي به‌عنوان رويكردي فرعي براي تحليل مسايل بين‌المللي مطرح شدند. نقشه ادراكي به‌عنوان يكي از ابزارهاي روانشناسي سياسي كه مبدع آن را مي‌توان (رابرت اكسلرود) ناميد، راهي براي بازنمايي گفته‌هاي شخص در مورد قلمرويي محدود (مثلا يك مشكل سياستگذاري) است. اين نقشه براي دريافت ساختار دعاوي علي و رسيدن به پيامدهايي كه از اين ساختار نشيت مي‌گيرند، طراحي مي‌شود. با بررسي نقشه ادراكي دكتر روحاني از طريق سخنراني‌ها و مكتوبات موجود، پرسش اصلي اين پژوهش چنين مطرح مي‌شود كه رويكرد آقاي روحاني نسبت به حل‌وفصل مسايل هسته‌اي ايران چگونه بوده است؟ يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه نگرش حقوقي و ديپلماتيك دكتر حسن روحاني به مسايل بين‌المللي، باعث درك مسيله هسته‌اي ايران به‌عنوان يك موضوع حقوقي بين‌المللي شده كه با پيروي از چهارچوب قوانين نهادينه شدن بين‌المللي و با همراهي كشورهايي كه منافع مستقيم در ايران دارند، مي‌توان آن را از طريق ديپلماتيك و براساس حفظ مصالح كشور به موفقيت رساند.

Foreign policy is tasked with materialization of political, economic and security objectives for countries. To reach these objectives, countries have traditionally pursued diplomatic initiatives. In the second half of the twentieth century and with the failure of the mainstream International Relations theories to predict occurrence of the incidences leading to the fall of the Soviet Union, the political psychology approaches came to fore as tools to analyse international events. Perceptual map invented by Robert Axelrod as one of the instruments of political psychology is a way to represent the narratives of an individual about a given policy-making problem. The map is designed to sketch the structure of the causal claims and reaching the consequences following these claims. With examination of president Rouhani’s perceptual map through review of his speeches and writings, the main question that this paper tends to answer is: what is the approach taken by president Rouhani to resolve the nuclear issue? We discuses that the legal and diplomatic attitude of the president with respect to the international issues has led his understanding of Iran’s nuclear issue as a legal international matter that can be addressed and resolved pursuing the institutionalized international legal frameworks and through cooperation with countries with them Iran has common interests.