فرهنگ راهبردي و سياست خارجي خاورميانه‌اي روسيه

Russia’s Strategic Culture and Middle Eastern Policy

فروپاشي شوروي و افول قدرت اين كشور از سطح جهاني به سطح منطقه‌اي موجب شد تا نخبگان سياسي اين كشور در سياست‌هاي خود تجديدنظر كرده و عمده توجه خود را به منطقه خارج نزديك متمركز نمايند. سياست منطقه‌اي روسيه در قبال منطقه خاورميانه از جمله مواردي بود كه دستخوش تغييرات گسترده شد و در حالي كه در زمان شوروي اين منطقه از جهات اصلي سياست خارجي به شمار مي‌رفت، در سياست خارجي روسيه تقريبا به فراموشي سپرده شد. به قدرت رسيدن پوتين و نخبگان سياسي حامي تفكرات وي در سال 2000، بار ديگر موجب توجه روسيه به منطقه راهبردي خاورميانه شد، اما حوادث موسوم به بهار عربي را مي‌توان نقطه عطفي در احياي سياست خارجي خاورميانه‌اي روسيه قلمداد كرد. سيوال اصلي مقاله اين است كه نقش مولفه‌هاي فرهنگ راهبردي در سياست خاورميانه‌اي جديد روسيه چيست؟ فرضيه نيز عبارت است از اين كه سياست خاورميانه‌اي جديد روسيه به صورت جدي از فرهنگ راهبردي اين كشور متاثر بوده و درك روسيه از خود، برداشت نسبت به نظم جهاني، درك از تهديد و سبك خاص سياست امنيتي اين كشور از جمله پيشران‌هاي موثر بر سياست جديد آن هستند كه موجب شكل‌گيري چشم‌انداز بين‌المللي اين كشور شده و راهبردها، اهداف كلان و عملياتي سياست جديد روسيه در خاورميانه تابع محورهاي اين چشم‌انداز هستند. بر اين اساس، فصل جديدي از روابط روسيه با منطقه خاورميانه را بايد به انتظار نشست كه مبتني‌بر محورهاي چشم‌انداز بين‌المللي مسكو خواهد بود.

The demise of the Soviet Union and the decline of Russian global position down to a regional power led Russian political elites to revise their policies and focus their attention to the near abroad. As a result, Russia’s Middle Eastern policies were transformed and this region was given a cold shoulder after being a centerpiece of the soviet foreign policy. Putin and his likeminded politicians ascendance to power positions in 2000, redirected Russia’s attention to the Middle East once again and this was even heightened by the occurrence of the so-called Arab spring. The primary question of the article is: what is the role of the strategic culture in the new Russian Middle Eastern policy? The hypothesis is that Russia’s new middle eastern policies is heavily influenced by its strategic culture in which Russia’s self-perception, its understanding of the new world order, its threat perception and the country’s special security policy are among the driving forces. These have shaped the new Russian international worldview to which strategies, grand policies and operational policies in the Middle East are only some dependent elements. This means that a new chapter in the Russian Middle Eastern policy is opening that should be read through the lens of Russian international worldview.