سروش استانبول: پيش‌درآمدي بر روزنامه‌نگاري ملي گرايانه و تجددخواه

Sorush of Istanbul, an Inception to Nationalist and Modernist Journalism in Iran

يكي از دستاوردهاي انقلاب مشروطه پويايي حيات روزنامه‌نگاري مستقل و انتقادي در ايران بود. از نمايندگان برجسته اين شيوه روزنامه نگاري علي‌اكبر دهخدا بود كه مقالات وي در روزنامه صور اسرافيل فصل جديدي در حيات روزنامه‌نگاري ايران گشود. فعاليت دهخدا در استبداد صغير با انتشار صور اسرافيل سوييس و سروش استانبول ادامه يافت. بررسي مقالات سروش مي‌تواند به روشن شدن ابعادي از يك مقطع مهم و پرتلاطم تاريخ ايران كمك كند. مبناي اين پژوهش بررسي و تحليل محتواي سروش استانبول در چند محور است. نتيجه اين بررسي حاكي از آن است كه سروش را مي‌توان پيشگام طرح موضوعاتي دانست كه عمدتاً با مسيله استقلال و تماميت ارضي ايران پيوند داشت و زمينه‌ساز يك گفتمان تجددگرا در فرهنگ سياسي اين زمان شد. به‌ نظر مي‌رسد اين تحول پس از مشروطه نخست در روزنامه سروش بازتاب يافت و سپس در مجله‌هايي چون كاوه، آينده و ايرانشهر وجه آشكاري به خود گرفت.

One of the main achievements of the Constitutional Revolution (Mashr?tiyyat) in Iran was the progress of independent and critical journalism. Ali-Akbar Dehkhoda was one of the chief representatives of this style in journalism and his articles in Sur-e Esrafil opened a new chapter in journalism of Iran. After bombardment of the parliament (Majlis) and abandonment of the Constitutionalists, Dehkhoda continued to publish his works in Sur-e Esrafil in Switzerland and Sorush in Istanbul. Studying the articles of Sorush helps to clarify one of the significant and tumultuous periods of the history of Iran. This paper aims to study and analyze the content of Sorush. The results demonstrate that Sorush can be considered as a pioneer in propounding issues related to independence and territorial integrity of Iran; and resulted in a modernist discourse in political culture of that time. It seems that after the Constitutional Revolution, this process of transition firstly started in Sorush and afterwards developed more clearly in other journals such as Kaveh, Ayandeh and Iranshahr.