تأثير تنش‌هاي خشكي و شوري بر جوانه‌زني، رشد گياهچه و پايداري غشاء انيسون (Pimpinella anisum) و رازيانه (Foeniculum vulgare)

Effect of Salt and Drought Stresses on Germination, Seedling Growth and Cell Membrane Stability of Anise (Pimpinella anisum) and Fennel (Foeniculum vulgare)

این پژوهش به‌منظور ارزیابی تأثیر تنش‌های خشكی و شوری بر جوانه‌زنی، رشد گیاهچه و پایداری غشا سلولی انیسون و رازیانه در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح كاملاٌ تصادفی با سه تكرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر در سال 1392 انجام شد. تیمارهای تنش خشكی ناشی از پلی‌اتیلن گلایكول 6000 عبارت بودند از صفر، 2-، 4-، 6- و 8- بار و تیمارهای شوری شامل محلول‌های صفر، 40، 80 و 120 میلی‌مولار نمك كلرید سدیم. تنش خشكی و شوری موجب كاهش معنی‌دار درصد جوانه‌زنی و وزن‌تر گیاهچه انیسون و رازیانه شد، اما میانگین زمان جوانه‌زنی و نشت پذیری غشاء سلولی این گیاهان را افزایش داد. نتایج نشان داد بالاترین سطح تنش شوری و خشكی نشت پذیری غشاء سلولی گیاهچه انیسون را به ترتیب 83 و 76 درصد و نشت پذیری غشاء سلولی گیاهچه رازیانه را به ترتیب 77 و 75 درصد در مقایسه با شاهد افزایش داد. نتایج این پژوهش نشان داد تنش شوری و خشكی در مرحله جوانه‌زنی موجب تخریب غشاء سلولی و كاهش رشد گیاهچه رازیانه و انیسون می‌گردد. جنبه‌های نوآوری: بررسی تغییرات غلظت مالون دی آلدهید و میزان تخریب غشاهای سلولی گیاهچه انیسون و رازیانه در واكنش به تنش‌های محیطی. بررسی خصوصیات جوانه‌زنی گیاهچه انیسون و رازیانه تحت تنش شوری و خشكی.

The present study was conducted to evaluate the impact of drought and salinity stresses on germination, seedling growth and cell membrane stability of anise (Pimpinella anisum) and fennel (Foeniculum vulgare) in two separate experiments, using a completely randomized design with three replications in Islamic Azad University, Shoushtar Branch in 2013. Drought stress was applied by PEG 6000 and included 0, -2, -4, -6 and -8 bar and salinity treatments were 0, 40, 80 and 120 mM NaCl solutions. Salt and drought stresses significantly reduced germination percentage and seedling fresh weight of anise and fennel, but increased mean germination time and seedling electrical leakage. The results showed that the highest salinity and drought stresses levels increased seedling electrical leakage of anise by 83% and 76% compared with the control conditions. Moreover, seedling electrical leakage of fennel increased up to 77% and 75%, as compared with the control. The results showed that at germination stage, salt and drought stresses increased cell membrane damage, but decreased anise and fennel seedling growth. Highlight:  Variations in concentration and the rate of destruction of seedling membranes of anise and fennel plants were studied in response to environmental stresses. The germination characteristics of anise and fennel were studied under salt and drought stresses.