بررسي روند فقر و علت‌هاي آن در خانوارهاي روستايي طي سال‌هاي 91-1362

The Trend of Poverty and its Causes in Iranian Rural Households during 1983-2012

يكي از شاخص‌هاي رفاه اقتصادي خانوارها، چگونگي تركيب كالاهاي مصرفي آن‌هاست. هدف از اين مقاله، پاسخ به اين سوال است كه آيا تركيب كالاهاي مصرفي خانوارها‌ي روستايي ايران طي سال‌هاي 91-1374 نسبت به دوره زماني 73-1362 بهبوديافته يا بدتر شده است؟ به اين منظور، با استفاده از اطلاعات مركز آمار ايران در خصوص سهم هزينه شش گروه از كالاهاي خوراكي و دخاني و هفت گروه از كالاهاي غيرخوراكي در سبد خانوارهاي روستايي، كشش درآمدي تقاضاي كالاهاي مربوط در دو مقطع زماني فوق با روش داده‌هاي تابلويي تخمين زده شد. نتيجه‌هاي تحقيق حاكي از آن است كه طي دوره زماني 91-1374، سهم و ضريب اهميت كالاهاي اساسي خوراكي در سبد مصرفي خانوارها كاهش‌يافته و سهم هزينه مسكن، بهداشت و درمان و حمل‌ونقل افزايش‌يافته است. علاوه بر آن، بيشتر كالاهاي مهم و اساسي در سبد خانوارهاي روستايي از حالت ضروري به لوكس درآمده‌اند و اين امر نيز ناشي از فشار اقتصادي و بدتر شدن وضعيت مصرف آن‌هاست.

One of the householdʹs economic welfare indices is their consumption mixture during a given period. The aim of this study is to answer this question that has the consumption mixtures of rural households been improved or worse during 1995-2012 compared to 1983-1995? To this end, using time series data on cost proportion of six food and seven non-food commodities, which are published by the Iranian Statistics Center, income elasticity of demand is estimated using panel data method. Using these estimates, commodities are classified into luxuries, necessities and inferiors. Results show that shares of food commodities are reduced and the shares of housing and health are increased in the rural householdsʹ consumption basket during 1995-2012. Results also show that most of basic commodities are changed from necessities to luxuries and thus, the rural householdsʹ welfare are worse than the previous period.