تحليلي بر آسيب‌پذيري نظام‌ بهره‌برداري خانوادگي روستايي در استان كرمانشاه؛ مطالعه موردي: گندمكاران

Analyzing Vulnerability of Family Farming System in Kermanshah Province, Case Study of Wheat Farmers

نظام‌هاي بهره‌برداري خانوادگي، يكي از رايج‌ترين نظام‌هاي بهره‌برداري از زمين در استان كرمانشاه است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد پژوهش‌هاي اندكي در رابطه با سنجش آسيب‌پذيري اين نظام در استان كرمانشاه صورت گرفته است، درحالي‌كه سنجش آسيب‌پذيري مي‌تواند راهنماي خوبي براي برنامه‌ر‌يزان و سياستمدارن در تدوين برنامه‌ها، تخصيص منابع در سطح‌هاي مختلف و افزايش آگاهي‌هاي عمومي از ريسك‌ها باشد. ازاين‌رو، در پژوهش حاضر سعي شده با استفاده از روش توصيفي- پيمايشي و فرمول فلدبروگ و وون برون به سنجش آسيب‌پذيري نظام بهره‌برداري خانوادگي در بُعدهاي اقتصادي، اجتماعي و محيطي پرداخته شود. جامعه آماري پژوهش كشاورزان گندم‌كار استان كرمانشاه بودند كه براي انتخاب آن‌ها از روش نمونه‌گيري سه مرحله‌اي بهره گرفته شد (n=247). سنجش متغيرهاي پژوهش در قالب طيف پنج‌قسمتي ليكرت نشان داد، ميانگين توانايي مقابله مشاركت‌كنندگان در پژوهش، بسيار كمتر از ميانگين رويارويي آن‌ها با مشكلات اقتصادي، اجتماعي و محيطي مطرح‌شده است. علاوه بر اين، نتيجه‌هاي محاسبه‌هاي آسيب‌پذيري با استفاده از فرمول فلدبروگ و وون‌برون نشان داد، نظام‌هاي بهره‌برداري خانوادگي به ترتيب داراي بيشترين سطح آسيب‌پذيري در بعدهاي محيطي (ميانگين 3.25)، اقتصادي (ميانگين3.20) و اجتماعي (ميانگين 3.11) است.

Family farming system is the most important agrarian system in Kermanshah province. The review shows that few studies have focused on vulnerability in Kermanshahʹs family farming system; while assessments of vulnerability can provide an important guide to programmers and decision makers on resource allocation at various levels, and it can improve public awareness of risks. So, the main purpose of this paper is to assess economic, social, and environmental vulnerability by Fledbrugge & Von Braun formula. Wheat farmers in Kermanshah province were the target population for this study. Using a three-stage sampling, 247 wheat farmers were selected. A five point Likert scaling showed that coping of farmers are less than their hazard perception in the farming, Also more investigation revealed that family farming system have more vulnerability in the environmental (mean of 3.25), economic (mean of 3.20) & social (mean of 3.11) aspects.