رابطه نيازهاي اساسي روان‌شناختي با سرزندگي ذهني در سالمندان

Relationship Between Basic Psychological Needs and Mental Vitality in the Elderly

اهداف سرزندگی ذهنی داشتن وضعیت مثبت، سرشار از انرژی و بانشاط بودن است. چنین حالتی در دوره سالمندی اهمیت فراوانی دارد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه نیازهای اساسی روان‌شناختی با سرزندگی ذهنی در سالمندان بود. مواد و روش ها پژوهش حاضر كاربردی و توصیفی از نوع مقطعی است. جامعه آماری این تحقیق تمامی سالمندان زن و مرد شهر تهران بودند كه در مجموع ۲۳۵ شركت‌كننده شامل ۱۰۰ زن و ۱۳۵ مرد به طور در دسترس انتخاب شدند و با مقیاس‌های سرزندگی ذهنی ریان و فردریك و نیازهای اساسی روان‌شناختی دسی و ریان آزموده شدند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در بخش آمار توصیفی از شاخص‌های میانگین، انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی از تحلیل رگرسیون چندگانه گام‌به‌گام استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS۲۳ استفاده شد. یافته ها نتایج تحلیل همبستگی و رگرسیون گام‌به‌گام به ترتیب نشان داد بین متغیرهای خودفرمانی و سرزندگی ذهنی ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد (P<۰/۰۱، r=۰/۶۰). بین متغیرهای شایستگی و سرزندگی ذهنی نیز ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد (P<۰/۰۱، r=۰/۵۳). همچنین، بین متغیرهای ارتباط و سرزندگی ذهنی ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد (P<۰/۰۱، r=۰/۵۸). متغیرهای ﺧﻮدفرمانی، ارتباط و شایستگی می‌توانند ۳۱ درصد از واریانس سرزندگی ذهنی در سالمندان را تبیین و پیش‌بینی كنند.   نتیجه گیری برآورده‌شدن نیازهای اساسی روان‌شناختی در سالمندان به سرزندگی ذهنی آن‌ها منجر می‌شود. بنابراین شناخت نیازهای اساسی روان‌شناختی و توجه به آن‌ها می‌تواند راهكاری مؤثر برای حفظ سرزندگی ذهنی سالمندان باشد. 

Objectives Subjective vitality refers to a positive feeling of aliveness and energy.  This condition is important in the aging period; therefore, the purpose of this study was to investigate the relationship between basic psychological needs with subjective vitality in the elderly. Methods & Materials It is a functional and cross-sectional study. The research sample included 235 elderly  who were selected by convenience sampling method. The participants completed the subjective vitality and basic psychological needs scales. To conduct the necessary descriptive and inferential statistical operations, SPSS (Version 23) was used. Mean and standard deviation were utilized to analyze the data in the descriptive statistics section, and in inferential statistics section, step-by-step multiple regressions were used to predict subjective vitality. Results The results showed that subjective vitality has a positive and meaningful relationship with autonomy (P<0.01, r=0.60), competence (P<0.01, r=0.53), and relatedness (P<0.01, r=0.58) in the elderly population. Also, the basic psychological needs can be explained by 31% of variance subjective vitality in elderly people. Conclusion The basic psychological needs are considered as an important factor for maintaining subjective vitality in the elderly. Therefore, understanding the basic psychological needs and strengthening these factors can be an effective method for enhancing the subjective vitality of elderly people.