اثرات حشره كشي فرمولاسيون استيك اسانس پنج گونه گياه دارويي عليه شپشه دندانه دارOryzaephilus surinamensis و لمبه غلات، Trogoderma granarium

اسانس هاي برخي از گونه هاي گياهي خواص حشره كشي خوبي عليه آفات انباري، كه يكي از مهم ترين عوامل خسارت زاي پس از برداشت مواد غذايي به شمار مي‌آيند از خود نشان داده اند. در اين مطالعه اسانس گياهان گلپر (Heracleum persicum)، آويشن (Thymus vulgaris)، اكاليپتوس (Eucalyptus globules)، نعناع فلفلي (Mentha piperita) و ژرانيوم (Pelargonium roseum) به صورت استيك هاي 5/2 گرمي (10 درصد) فرموله شد و ميزان تلفات، دوركنندگي و دوام اثر كشندگي آن ها روي دو گونه از آفات مهم انباري شامل شپشه دندانه دار،Oryzaephilus surinamensis ، و لمبه غلات، Trogoderma granarium، در آزمايشگاه در دماي 1 ± 28 درجه سلسيوس و رطوبت نسبي 5 ± 70 درصد در شرايط تاريكي بررسي شد. نتايج حاصل نشان داد كه در ميان گياهان مختلف استيك ژرانيوم وگلپر كم ترين اثر كشندگي و نعناع فلفلي و آويشن بيشترين تاثير كشندگي را به ويژه روي شپشه دندانه دار داشته اند. بالاترين اثر دوركنندگي در نعناع فلفلي و اكاليپتوس روي شپشه دندانه دار مشاهده شد (به ترتيب 94 و 6/91 درصد)، در حالي كه دوركنندگي ژرانيوم روي هر دو گونه آفت زير 20 درصد مشاهده شد. دوام كشندگي استيك ها در مقايسه با اسانس خالص گياهان تفاوت معني داري داشت، به طوري كه از روز چهارم تا پايان هفته هشتم ميزان تلفات به طور تقريبي ثابت بود، در حالي كه دوام اسانس هاي خالص پس از 2-3 هفته به شدت كاهش يافت كه نشان-دهنده رهايش آهسته اسانس در فرمولاسيون استيك مي باشد.

Essential oils of some plant species have shown suitable insecticidal properties against stored-product pests, which are one of the main factors affecting post-harvest food losses. In this study mortality, repellent effects and durability of fumigant toxicity of the formulated essential oils of golpar (Heracleum persicum), thyme (Thymus vulgaris), eucalyptus (Eucalyptus globules), peppermint (Mentha piperita) and rosageranium (Pelargonium roseum) as 2.5 gr sticks (10%), were studied on two important pests of stored products, Oryzaephilus surinamensis and Trogoderma granarium in laboratory at 28 ± 1 °C, 70 ± 5 % RH and dark condition. The results showed that sticks of rosageranium and golpar had the lowest toxicity and sticks of peppermint and thyme had the highest toxicity effects especially on O. surinamensis. The highest repellency effect was observed in peppermint and eucalyptus on O. surinamensis (94 and 91/6 % respectively) while repellency of rosageranium sticks was observed below 20% on both pests. Sticks durability in comparison with pure essential oils of plants was significantly different so that from the fourth day by the end of the eighth week the mortality rate was approximately constant while the durability of pure essential oils decreased after 2-3 weeks represents the slow-releasing of essential oils in stick formulation.