مقايسه تركيب اسيدهاي چرب روغن ميوه بلوط ايراني، پسته وحشي و چهار گونه بادام وحشي

Comparison of fatty acid composition of fruit oil from acorn (Persian oak), Pistacia atlantica Desf. and four wild almond species

بلوط ایرانی، پسته وحشی و بادام كوهی سه گونه از مهمترین گونه‌‌های جنگلی غرب كشور بوده كه به‌عنوان گونه‌های اصلی در جنگل‌های زاگرس پراكنش دارند. میوه این گونه‌ها دارای روغن قابل توجه با خواص تغذیه‌ای مناسب بوده كه آشنایی با آن می‌تواند نقش مهمی در اقتصادی كردن جنگل ایفاء كند. این تحقیق با هدف بررسی و مقایسه ساختار روغن استخراج شده از میوه این سه گونه انجام شد.این تحقیق بر روی میوه بلوط ‌ایرانی، پسته وحشی و چهار گونه بادام وحشی (بادام طاووسی، بادام كوهی، بادام برگ سنجدی و بادام زاگرسی) انجام شد. گونه‌های مورد مطالعه از قسمت‌های مختلف مناطق جنگلی در استان چهارمحال و بختیاری جمع‌آوری شدند. در مناطق مورد مطالعه از هر گونه پنج درخت به‌طور تصادفی انتخاب و از هر درخت به‌طور متوسط یك كیلوگرم میوه از قسمت‌های مختلف تاج تهیه شد. نمونه‌ها به‌صورت جداگانه به‌منظور استخراج روغن به آزمایشگاه انتقال داده شد. استخراج روغن با استفاده از روش سوكسله انجام شد. ساختار اسید چرب روغن در گونه‌های مورد مطالعه عمدتاً حاوی اسیدهای چرب معمول در روغن‌های گیاهیست. اسیدهای چرب تك غیراشباع گونه‌های مختلف بادام به‌طور متوسط 80.41%، پسته وحشی 51.7% و بلوط ایرانی 45.8% بدست آمد. متوسط اسیدهای چرب چند غیراشباع در بادام‌ها، پسته وحشی و بلوط ایرانی به‌ترتیب 13.3%، 22.8% و 25.4% می‌باشد. از نظر اسیدهای چرب اشباع گونه‌های بادام با متوسط 5.96% كمترین مقدار و پسته وحشی با 23.3% بیشترین مقدار را دارند.میوه انواع بادام وحشی به‌ویژه گونه‌های بادام كوهی و بادام طاووسی از نظر تركیب‌های اسید چرب روغن حائز اهمیت بوده و روغن آن دارای مقدار قابل توجهی از اسیدهای چرب غیراشباع است، بنابراین از نظر ساختار اسیدهای چرب در شرایط ممتازتری قرار دارند.

Oak, pistachio, andwild almond treescover a vast area of Zagros forests. Fruits of these species have a lot of characteristics as a nutrition source. This study was aimed to comparison of fatty acid composition of fruit oil from Acorn, Pistacia atlantica Desf. and four wild almond species (A. scoparia, A. arabica, A. elaeagnifolia and A. haussknechtii). This research was carried out in Chaharmahal and Bakhtiari province. At the first step in each region, 5 trees were selected, randomly. Then, 1 kg seed was harvested from different parts of each tree crown. The oils of the dried powder from fruits were extracted by the Soxhlet method.The results indicated that the main fatty acids in the six species were monounsaturated fatty acids, particularly oleic acid. MUFA in the amygdalus species, Pistacia atlantica and Quercus brantti seeds were 80.41%, 51.7% and 45.8%, respectively. Also, PUFA in the amygdalus species, Pistacia atlantica and Quercus brantti seeds were 13.3%, 22.8% and 25.4%, respectively. Saturated fatty acids of the Pistacia atlantica were higher than other species. The fruits of wild almond species, specially Amygdalus scoparia and Amygdalus Arabica, are more important because of more desirable fatty acid composition (monounsaturated fatty acids) compared to other species.