اثربخشي درمانگري شناختي رفتاري بر متغيرهاي شناختي و هيجاني در دانشجويان مبتلا به اختلال بي خوابي دانشگاه كردستان در سال 1395

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي درمانگري شناختي رفتاري بر باورها و بازخوردهاي نارساكنش درباره خواب، نشخوار فكري، نگراني و برانگيختگي پيش از خواب در دانشجويان مبتلا به اختلال بي خوابي دانشگاه كردستان بود. مواد و روش ها: اين پژوهش به روش نيمه آزمايشي و با استفاده از طرح پيش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه كنترل انجام گرفت. جامعه آماري پژوهش، كليه دانشجوياني بودند كه در سال تحصيلي 95-1394 در دانشگاه كردستان مشغول به تحصيل بودند. نمونه پژوهش شامل 34 دانشجوي مبتلا به بي خوابي بود كه با روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه 17 نفري آزمايش و كنترل قرار گرفتند و پرسشنامه هاي شدت بي خوابي، باورها و بازخوردهاي ناكارآمد درباره خواب، نشخوار فكري، نگراني و برانگيختگي پيش از خواب را تكميل نمودند. به افراد گروه آزمايش به مدت 12 جلسه 75 دقيقه‌اي درمان شناختي رفتاري براي بي خوابي ارايه گرديد؛ اما گروه كنترل هيچ مداخله اي دريافت نكرد. داده ها با استفاده از آمار توصيفي و تحليل واريانس مكرر تجزيه و تحليل شدند. نتايج: نتايج حاكي از اين بود كه نمرات تمامي آزمون هاي شدت بي خوابي (41%)، باورها و بازخوردهاي نارساكنش درباره خواب (35%)، نشخوار فكري (29%)، نگراني (44%) و برانگيختگي پيش از خواب (26%) در گروه آزمايش، در هر دو مرحله پس‌آزمون و پيگيري كاهش قابل توجهي نسبت به شركت‌كنندگان گروه كنترل داشته اند (01/0 > P) كه اين نشان‌دهنده اثربخشي درمان بوده است. نتيجه گيري: بر اساس يافته هاي پژوهش، مي توان متغيرهاي شناختي و هيجاني را واسطه هاي كليدي اثربخشي درماني، درمانگري شناختي رفتاري دانست؛ بنابراين، تمركز انحصاري روش هاي درماني بر اين متغيرها ممكن است به پيامدهاي درماني بهتري منجر شود.

Objective: The aim of this study was to assess the effectiveness of cognitive behavior therapy on dysfunctional beliefs and attitudes about sleep, rumination, worry and pre-sleep arousal in students with insomnia of the University of Kurdistan. Materials and Methods: This was a semi-experimental study conducted in a pretest-posttest design with a control group. The study population consisted of all students who were educating at the University of Kurdistan in the academic year of 2015-16. The study sample consisted of 34 students with insomnia that were selected by convenience sampling, 17-person experimental and control groups and completed Insomnia Severity Index, Dysfunctional Beliefs and Attitudes about Sleep Scale, the Ruminative Response Scale, Penn State Worry Questionnaire and Pre-Sleep Arousal Scale. Experimental group received 12 sessions of 75 minutes about Cognitive behavior therapy for insomnia, but the control group received no intervention. The data were analyzed by descriptive and repeated measures statistical tests. Results: Results showed that test scores for insomnia severity (41%), dysfunctional beliefs and attitude about sleep (35%), rumination (29%), worry (44%) and pre-sleep arousal (26%) significantly reduced in the experimental group as compared to control group participants, in both post-test and follow-up (p < 0.01), indicating the effectiveness of the treatment. Conclusion: Based on findings of this research, cognitive and emotional variables can be considered as key intermediates of therapeutic efficacy in cognitive behavior therapy. Therefore, exclusive treatments focusing on these variables may lead to better treatment outcomes.