برآورد رسوب‌دهي حوضه آبخيز آلاديزگه با استفاده از مدل WEPPدر محيط GIS

Estimating the Sedimentation of Aladyzgeh Catchment Area by Using WEPP Model in GIS Environment

خاك، يكي از مهم‌ترين اجزاي منابع طبيعي محسوب مي‌شود. فرسايشِ خاك پديده‌اي اجتناب‌ناپذير است كه به‌صورت تشديد‌شونده منجر به تخريب خاك مي‌شود. برآورد دقيق فرسايش آبي و ته‌نشست رسوبات براي ارزيابي پتانسيل هدر‌رفت خاك و ظرفيت ذخيره سدها بسيار مهم است. مدل WEPP (پروژه پيش‌بيني فرسايش آبي)، يك مدل رايانه‌اي است كه مي‌تواند فرسايش و رسوب‌دهي را بر روي دامنه‌ها در حوضه آبخيز و بر‌اساس هر واقعه بارش يا سال‌هاي متوالي برآورد كند. اطلاعات موردنياز براي اجراي مدل WEPP به‌طوركلّي د‌ر چهار لايه رايانه‌اي وارد مي‌شود كه شامل خاك، اقليم، مديريت اراضي و شيب است. در اين پژوهش، ميزان فرسايش و رسوب به‌وسيله سه روشِ دامنه، حوضه آبخيز و مسير جريان برآورد گرديد كه ميزان رسوب به‌ترتيب 623/0، 325/0 و 824/0 تن در هكتار در سال است. اين نتايج، با مقدار مشاهده‌ايِ حاصل از ايستگاه هيدرومتري آلاديزگه مقايسه شد. بر‌اين‌اساس، روش دامنه به عدد مشاهده‌اي (665/0 تن در هكتار در سال) ايستگاه هيدرومتري نزديك‌تر بوده و براي برآوردِ ميزانِ فرسايش و رسوب در حوضه آبخيز آلاديزگه مناسب است.

Soil is considered as one of the most important elements of the environment. Soil erosion is an unavoidable phenomenon that increasingly destroys soil and pollutes water. Accurate estimation of water erosion and deposition of sediments is very important to evaluate potential soil loss and storage capacity of dams. Water Erosion Prediction Project (WEPP) is a computer model that can estimate erosion and sediment of Hill slope and catchment area , based on each individual precipitation event or in successive years. The data required for WEPP model are entered in four files, namely soil file, management file, climate file and slope file. In this study, water erosion and sediment amount was estimated by three methods of Hill slope, catchment area and flow path. In these methods sediments estimation were 0.623, 0.325 and 0.824 ton/ha/year, respectively. The results were compared with the observed value (0.665 ton/ ha/ year) of Aladyzgeh. on this basis, the Hill slope method was closer to the observed value (0.665 ton/ ha/ year) of hydrometric station and is suitable for estimating the erosion and sediment amount in Aladyzgeh catchment area.