خودكارآمدي و آمادگي زنان براي كاهش مصرف اختياري نمك

مقدمه و هدف: بين دريافت زياد نمك با افزايش خطر بسياري از بيماري‌هاي غيرواگير رابطه مستقيم وجود دارد. هدف از اين مطالعه تعيين خودكارآمدي و آمادگي زنان براي كاهش مصرف اختياري نمك بود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه مقطعي در سال 1394 با استفاده از پرسشنامه خودايفا بر روي 561 زن مراجعه‌كننده به واحدهاي مراقبت زنان شهر تهران انجام شد. پرسش‌نامه حاوي سوالات آگاهي درمورد رابطه نمك با بيماري‌ها، مواجهه با كاهش مصرف، مصرف اختياري نمك، مراحل تغيير، خودكارآمدي و وضعيت دموگرافيك زنان بود. داده‌ها‌‌‌‌ با تست‌هاي آماري كاي‌دو، آناليز واريانس و رگرسيون لجستيك تجزيه‌‌و‌تحليل شد. نتايج: ميانگين سن زنان 1/10± 21/36 سال بود و 8/39درصد آن‌ها با كاهش مصرف نمك مواجه بودند. هنگام پختن غذا 6/81درصد زنان هميشه يا اغلب اوقات به غذا نمك اضافه مي‌‌‌كردند. يك‌سوم زنان در مرحله پيش‌تفكر و 2/41درصد درمرحله آمادگي براي كاستن از مصرف نمك بودند. مرحله تغيير با افزايش امتياز خودكارآمدي افزايش مي‌‌‌يافت (42/0=r و001/0 > p). خودكارآمدي و مواجهه با محدوديت مصرف نمك مهم‌ترين عوامل تعيين‌كننده آمادگي زنان براي تغيير رفتار مصرف اختياري نمك بود (به‌‌ترتيب 14/1- 06/1=CI 95درصد، 1/1=OR با 001/0 > p و 42/2-03/1=CI95درصد، 58/1=OR با 038/0 > p). نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد، مصرف نمك براي تهيه غذا توسط زنان زياد است و كمتر از نيمي‌‌ از زنان آماده تغيير رفتار هستند. به‌طوركلي با افزايش خودكارآمدي، زنان در مراحل بالاتر تغيير رفتار قرار مي‌‌‌گرفتند. از آنجا كه خودكارآمدي براي شروع و حفظ تغيير رفتار اهميت دارد، در توانمندسازي زنان براي كاهش مصرف نمك مي‌‌‌بايستي بر افزايش خودكارآمدي و نيز مهارت‌هاي جايگزيني نمك با طعم دهنده‌‌هاي سالم تاكيد شود.

Background and Objective: There is a direct relationship between high intake of salt and increased risk of many non-communicable diseases. The aim of this study was to determine the self-efficacy and readiness of women to reduce discretionary salt consumption. Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted in 2016 using a self-administered questionnaire on 561 women attended to the women care centers of Tehran. The questionnaire contained questions about awareness of the relationship between salt and diseases, disposure to decreasing consumption due to family disease, discretionary salt consumption, stages of change, self-efficacy and demographic status of women. Data was analyzed by chi-square, ANOVA and logistic regression tests. Results: The mean age of women was 36.21±10.1 and 39.8% of them were exposed with reducing salt intake. Over 80% of women always or often add salt to their food during preparation. A third of women were in pre-contemplation stage and 41.2% were ready to reduce salt consumption. Stages of change increased with increasing self-efficacy (r=0.42, p < 0.001). Self-efficacy and exposure to salt intake limitation were the most important determinants of womenʹs readiness to change discretionary salt consumption (OR= 1.1, 95% CI=1.06-1.14, p < 0.001 and OR= 1.58, 95% CI=1.03-2.42, p < 0.038, respectively). Conclusion: The results showed that salt is used for cooking food by a large number of women and less than half of them are ready to behavior change. In general, stages of change increased with increasing self-efficacy. Because the self-efficacy is important for initiating and maintaining behavior change, for empowering women increasing self-efficacy and replacement of salt with healthy flavors should be emphasized.