كاربست همگرايي شيعيان امامي با سلجوقيان

The Convergence between Imamiyah Shia and Seljuqi Dynasty

با سقوط دولت آل‌بويه (حك 334-447ق) و با به قدرت رسيدن سلجوقيان (حك429-590ق)، خليفه بغداد، طغرل سلجوقي (م455ق) خطبه خواند. با آغاز حكومت طغرل، و رويش سياسي او و كينه‌هاي پنهان از دوران حاكميت آل‌بويه نزد اهل‌سنت، رقابت و تعصب مذهبي برخي از شخصيت‌هاي آن عصر، زمينه درگيري ميان هريك از مذاهب اسلامي، به‌ويژه شيعيان و اهل‌سنت را فراهم ساخت. شدت منازعات مذهبي به حدي بود كه از آن دوران به «عصر مذهبي و جدلي» تعبير شده است. اما در عين حال، بر مبناي «الناس علي دين ملوكهم» برخي تعامل‌ها و همگرايي‌ها ميان شيعيان امامي و حاكميت اهل‌سنت وجود داشت. اختلاف‌هاي داخلي سلجوقيان و نياز آنها به نيروهاي متخصص براي حفظ قدرت و همچنين تحت فشار بودن شيعيان امامي، موجب شد تا عالمان شيعي امامي در پرتو سياست تساهل و تسامح حكومت، نقش اساسي را در حفظ و گسترش مذهب تشيع ايفا كنند و فشار مخالفان را بر شيعيان امامي كاهش دهند. اين مقاله، نوع، اهداف و انگيزه همگرايي شيعيان امامي با حاكميت سلجوقي را بررسي كرده و كاربست همگرايي ميان آنان را تبيين نموده است.

With the fall of the Buyid rule (334-447 AH) and rise of the Seljuqis (429-590 AH), the caliph of Baghdad, Tugrul Seljuqi (455 AH) rose to power. The Sunnis’ old hidden grudges which they bore from the Buyid era and the competition and religious fanaticism of some of the figures of that era led to conflicts between the different Islamic denominations, especially between the Shi’ah and Sunnis. The sectarian squabbles were so bitter that people refer to that era as “the sectarian and polemical era ". However, as the saying goes, “people follow kings’ religion”, accordingly, there were some interactions and a kind of convergence between the Imamiyah Shi’ah and Sunni rulers. The internal disputes among the Seljuqis, shortage of technical skills for maintaining power and the pressure placed on the Shi’ah caused the Shi’ah to follow the policy of indulgence and tolerance and play a central role in preserving and developing the Shiite school of thought to reduce the opponents’ pressure. The present paper studies and explains the type, goals and reasons behind the convergence between the Imamiyah Shi’ah and the Seljuqi rulers.