نظام پارلماني در اروپا، از تعامل سيستم‌هاي مونو و بي‌كامراليسم تا تعادل ميان مجالس عالي و ملي

اگر قايل به مطالعه دولت‌ها و سيستم‌هاي سياسي براساس يك سري اشتراكات و الگوهاي مشابه و سازگار باشيم، اروپا همواره شاهد مجموعه‌اي از واحدهاي سياسي به هم پيوسته و در هم تنيده بوده كه بيشترين ارتباط و نزديكي متقابل را در گذر زمان به ‌وجود آورده است. يكي از ويژگي‌هاي سياست و حكومت در اروپا، رشد و نمو انديشه‌ها، نهادها و سازوكارهاي مردم‌سالارانه‌اي بوده كه به‌عنوان"دموكراسي غربي" همراه با مزايا و معايب آن مي‌شناسيم. مجالس نمايندگي نيز يكي از اصلي‌ترين نهادهاي مردم‌سالاري و استوارترين ستون‌‌هاي نظام ليبرال دموكراسي بوده كه به اشكال مختلف و كاركردهاي متفاوت در دولت‌هاي اروپايي شكل گرفته است. در بوته عمل، پيشينه‌هاي متفاوت تاريخي و سنت‌هاي مختلف سياسي و اجتماعي، باعث شكل‌گيري اشكال گوناگوني از ساختارهاي پارلماني در اروپا شده است. بر اين اساس، مقاله حاضر به دنبال بررسي اشكال مختلف نمايندگي مردم و تجلي اراده همگاني در قالب قوه مقننه و نظام پارلماني در اروپا مي‌باشد. پرسش‌هاي اصلي مقاله به دنبال درك آن است كه نهادينگي نقش نمايندگي مردمي در قالب ساختار مونوكامراليسم (تك مجلسي) به اصول مردم‌سالاري نزديك‌تر است يا در شكل بي‌كامراليسم (دومجلسي)؟ همچنين در سيستم دومجلسي، برتري با مجالس عالي بوده يا قدرت واقعي از آن مجالس ملي مي‌باشد؟ درواقع با توجه به پويايي جوامع اروپايي همراه با تنوعات ملي و سياسي، هر دو ساختار مونو و بي‌كامراليسم تجلي‌بخش رژيم نمايندگي بوده و هيچ‌يك مزيت دموكراتيك بر ديگري ندارد. به‌علل مختلف ازجمله ميراث سياسي و سنت تاريخي در بسياري از كشورهاي اروپايي شاهد شكل‌گيري ساختاري دومجلسي مركب از مجلس عالي و ملي مي‌باشيم. در اين حالت هيچ‌گاه دو مجلس از وزني برابر و اقتداري يكسان برخوردار نبوده، بلكه همواره مجلسي كه نمايندگان آن با آراي مستقيم مردم انتخاب مي‌شود از برتري و اعتبار بيشتري نسبت به مجلسي كه نمايندگان آن انتصابي يا به صورت غيرمستقيم تعيين مي‌شود، برخوردار است. بنابراين فرض بر اين است كه وجود دو مجلس نمايندگي باعث ايجاد نوعي تعادل و توازن در سطح قوه مقننه مي‌گردد.