نقش ارتش در روند نوسازي و مدرنيزاسيون جامعه دردوران حكومت پهلوي (1357-1299)

از جمله لوازم بلافصل موردنياز نوسازي و توسعه در جوامع وجود بستري جهت سازمانيابي، مشاركت، رقابت و آزادي گروهها و نيروهاي اجتماعي است. بنابراين در غياب نهادهاي جامعه مدني و ضعف و سركوب آنها زمينه رشد و نيرومندي هرچه بيشتر نهادهاي اجبارآميز فراهم ميگردد. باتوجه به اهميت و جايگاه حساسي كه پهلوي اول و دوم براي ارتش در فرايند نوسازي و مدرنيزاسيون قايل بودند و صرفنظر از موفقيت و يا عدم موفقيت و فارغ از آثار مثبت و منفي فرايند نوسازي و مدرنيزاسيون مدنظر پهلوي بررسي نقش ارتش در اين فرايند در طول دوران سلطنت پنجاه ساله پهلوي بسيار حايز اهميت است. اينكه ارتش چگونه و در كدام يك ازحوزههاي نوسازي جامعه ايران مشاركت داشته است مسيلهاي است كه در اين مقاله به دنبال دستيابي به پاسخ آن هستيم. بر همين اساس با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و مطرح كردن اين سوال اصلي كه: ارتش در روند نوسازي و مدرنيزاسيون جامعه ايران در دوران حكومت پهلوي چه نقشي داشته است؟ در پاسخ به اين سوال اين فرضيه اصلي مطرح ميشود كه: به نظر ميرسد تكيه بر ارتش بعنوان ابزار بنيادين و تضمين كننده بقاي نظام سياسي و اعتقاد به تجدد آمرانه و نوعي نوسازي از بالا در ميان روشنفكران و تغييرات ساختاري و افزايش بودجه سالانه ارتش سبب گرديد ارتش در روند نوسازي و مدرنيزاسيون جامعه ايران در دوران پهلوي در حوزههاي سياسي، اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، مالي و ... نقش فعالي را برعهده بگيرد.