بررسي تنوع ريخت‌شناختي لالۀ واژگون (Fritillaria imperialis L.) در پنج منطقه از استان لرستان

Evaluation of morphological diversity of Fritillaria (Fritillaria imperialis L.) in five regions of Lorestan province

به‌منظور بررسي تنوع ژنتيكي جمعيت‌هاي لالۀ واژگون (Fritillaria imperialis L.) در پنج منطقه از استان لرستان از چهل صفت ريخت‌شناختي (مورفولوژيكي) استفاده شد. در كل، 140 نمونه يا بوم‌جور (اكوتيپ) از پنج منطقه از سه شهر خرم‌آباد، اليگودرز و دورود در طي دو سال (بهار 1393 و 1394) گرد‌آوري و بررسي شدند. از هر منطقه سي نمونه تهيه شد. تجزيۀ واريانس داده‌ها نشان داد كه بين جمعيت‌ها از نظر بيشتر صفات اندازه‌گيري‌شده اختلاف معني‌داري وجود دارد. در اين بررسي تجزيۀ خوشه‌اي داده‌هاي استانداردشدۀ صفات، به روش Ward و توان دو فاصلۀ اقليدسي، پنج جمعيت مورد بررسي را در سه خوشه گروه‌بندي كرد. در تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي ده مؤلفه معرفي شدند كه در مجموع 85/34 درصد از تنوع صفات را توجيه مي‌كنند. در مؤلفۀ اول، صفات طول برگ بالايي و طول برگ مياني ضريب بالا و مثبت داشت. گروه‌بندي ناشي از تجزيۀ خوشه‌اي با نتايج تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي تأييد شد. نتايج به‌دست‌آمده از اين پژوهش نشان داد كه صفات ريخت‌شناختي مي‌توانند تنوع را در بين جمعيت‌هاي لالۀ واژگون نشان دهند.

In order to study of genetic diversity of Fritillaria populations (Fritillaria imperialis L.), in the five regions of Lorestan Province, used 40 morphological characteristics. Generally, 140 samples from five regions of the three cities including: Khorramabad, Aligudarz and Dorud were collected and analyzed in spring 2014 and 2015 for two years. From each area 30 samples were studied. These results showed that there is significant difference between populations of morphological characteristics. The results of cluster analysis using Ward method and Euclidean distance grouped the samples to five populations. Based on Principal Component Analysis (PCA) results, there were 10 factors that explained 85.34 % of their biological variations. In the first component, threre was positive and high coefficient in length of upper and middle leaf. The classification of cluster analysis was confirmed by principal component analysis. According to this study morphological traits can apply to assess variation among populations of Fritillaria.