جايگاه رجز در شعر دفاع مقدس

The Status of Ranting (War Cry) in the Poetry of Holy Defense

سرزمين ايران، همواره سرزمين حماسه، دليري و شجاعت بوده است. حماسه هاي ملّي - مذهبي فراوان در اعصار گذشته و حال در خصوص تكريم قهرمانان ملّي - مذهبي به نظم د رآمده و پهلواني ها، رشادت ها، آرمان ها و خواست هاي ايرانيان را توصيف كرده اند. ادبيات پايداري (كه شعر دفاع مقدس، گونه اي از آن است) شاخه اي از درخت تنومند ادبيات حماسي است كه در هر روزگاري به شيوه خاصي نمود مي يابد. اگرچه بين سروده ها با درون مايه و مضمون مقاومت و پايداري در دوران دفاع مقدس و پس از جنگ، با مضمون ادب حماسي كلاسيك، تفاوت هايي است، وجه اشتراك همه آنها ظلم ستيزي، مبارزه با استبداد داخلي، بيگانه ستيزي، عدالت خواهي و دعوت به استقامت در برابر دشمن است. اغلب سروده هاي آغازين جنگ و سا لهاي دفاع مقدس به قصد تهييج و ترغيب به نبرد و مقاومت و پايداري سرود ه شده اند؛ بنابراين مضموني، رجز گونه دارند. اين مقاله، ضمن اشاره به كاربرد رجز در اشعار حماسي ادوار مختلف شعر فارسي، مقاصد و كاركردهاي آن در اشعار دفاع مقدس را بررسي كرده است. براي نيل بدين مقصود، ابتدا رجز در اشعار دفاع مقدس استخراج گرديده، پس از آن مقاصد و كار كردهاي رجز در اين اشعار تحليل شده است.

Iran has always been the land of valorous feats, courage and brevity. Many national and religious epics have been composed to appreciate national and religious heroes and to describe gallantry, brevity and goals. The poetry of Holy Defense is a branch of resistance literature – itself a branch of epic literature – reflecting in a unique way in different eras. Although there are differences between poems with the theme of resistance within Holy Defense and post-Holy Defense poetry, and those of classical epic literature, they have the common subject matters of fighting against cruelty, domestic despots, and foreign enemies, and also seeking justice and calling for resistance against enemy. Most poems, composed in the early years of Holy Defense, aim at encouraging and persuading for fighting and resistance; therefore, they are of epic nature. This study examines the function of ranting in the epic poetry of different eras of Persian poetry, including Holy Defense poetry. The rantings were first chosen and then analyzed.