نقش هاي خواه در فارسي امروز

The Syntactic Functions of XaH in Modern Persian

در مطالعات پيشين، از فعل «خواه» همواره به عنوان عنصر سازنده زمان «آينده» در تركيب با مصدر مرخم فعل‌هاي واژگاني ياد شده است و نگاهي درخور به ديگر نقش‌هاي آن، كه اصولاً وجهي هستند، نشده است. در اين تحقيق، ابتدا نگاهي به نقش اين فعل در ساخت دستوري آينده و وجوه اشتراك و افتراق آن با فعل مضارع انداخته شده است. سپس، نقش‌هاي «خواه» به مثابه يك عنصر وجهي مورد مداقه قرارگرفته است. بر اساس تحليل‌هاي ارائه شده در اين تحقيق، براي نخستين بار نشان داده شده است كه فعل «خواه» از اين لحاظ كه ظرفيت بيان تمامي درجات و انواع وجهي پيشنهادي پالمر (1990) را دارد، شايد كه استثنا قلمداد شود. به هرحال،قلمرو كاربردي «خواه» اصولاً بيشتر به سبك‌هاي رسمي و نوشتاري مربوط مي‌شود. اين تحقيق همچنين نشان داد كه تمايز ميان كاربرد آينده «خواه» و كاربردهاي وجهي اين فعل تا حد فراواني وابسته به بافت كلام است. حتي تشخيص كاربردهاي وجهي از يكديگر نيز بدون دسترسي به بافت كلام كافي اگر غيرممكن نباشد دست كم بسيار دشوار خواهد بود.

According to former studies, XǎH has always been regarded as an element forming future tense in combination with short infinitive form of lexical verbs, while its modal uses have not been touched upon. In this research, the writers first have an overview of the function of XǎH in Persian future structure and its features resembling or differing from those in non-past form of the verbs. Afterward, its functions as a modal verb has been looked into. In this study, for the first time, it has been shown that XǎH has an exceptional capacity to express all kinds and degrees of modality proposed by Palmer (1990). In other words, this verb is of the most capacity in expressing modal concepts among Persian modal verbs Based on the study, in making a distinction between modal and non-modal uses of XǎH, the context of the situation has a key role.