برخي ويژگي‌هاي رده‌شناختي گويش بختياري مسجدسليمان

Some Typological Characteristics of the Bakhtiyari Dialect of Masjed Soleyman

در اين مقاله تلاش خواهد شد تا پس از اشاره به ويژگي‌هاي رده‌شناختي زبان‌ها در حوزه نحوي به برخي از ويژگي‌هاي نحوي گويش بختياري از جمله ترتيب سازه‌ها، ساخت ملكي، ساخت مجهول، نشانه مفعول، نشانه معرفه و ساخت صفت تفضيلي و عالي با توجه به انواع دسته‌بندي‌هاي زبان‌هاي دنيا در حوزه مطالعات رده-شناختي پرداخته شود. در بختياري ساخت فعل مجهول علاوه بر كاربرد فعل كمكي از شيوه ساخت واژي نيز بهره مي‌گيرد. همچنين در بيان ساخت مالكيت از روش مجاورت يعني بدون استفاده از هيچ تكواژي بين مالك و مملوك استفاده مي‌شود. گرچه مي توان سازه ها را در جمله جابه جا كرد و اين گويش در مقابل تغيير در آرايش اصلي سازه ها انعطاف پذير است اما به طور كلي اين گويش از ترتيب sov در آرايش سازه ها در جمله تبعيت مي كند در اين گويش ساخت صفت عالي داراي سه شيوه بوده كه فرايند دوگان‌سازي يكي از روش‌هاي رايج مي‌باشد. همچنين نشانه مفعول معرفه پسوند -e‌ است. براي نشان دادن معرفگي از سه پسوند ke-، ‌ho- و -e استفاده مي‌شود. داده هاي زباني از طريق نوارهاي كاست ضبظ گفتگوهاي روزمره و مصاحبه هاي مختلف با گويشوران زن و مرد مسن و بي سواد كه ساكن شهرستان مسجد سليمان بوده و گويش را دقيق تر و دور ازت اثيرات زبان فارسي تكلم كرده اند جمع آوري شده اند.

Bakhtiyari dialect, a member of the Lori branch of Iranian languages, has many geographical varieties. In this paper we attempt to survey some typological characteristics of the syntax of this dialect such as possession ,word order, definiteness, case marking, and passive constructions. It will be demonstrated that in this dialect the passivization has two manifestations morphological and peripherastic. Possession is realized using different strategies including juxtaposition, affixation, and adposition. An interesting feature of this dialect is the expression of superlative adjective using reduplication. Direct objects are case marked and definiteness marker has three allomorphs. Finally this dialect has a basic SOV order.