جايگاه و تأثير بخش معادن در ساختار اقتصاد ايران وچين با جدول داده ستانده

در اين مقاله با توجه به رشد اقتصاد چين در سال‌هاي اخير و وفور معادن زيرزميني در اين كشور، موضوع اهميت بخش معادن زيرزميني جهت مقايسه و نقش اين بخش در دو كشور ايران و چين، با بررسي روابط پيشين و پسين مبادلات اين بخش در ساختار اقتصاد هر كشور از طريق جداول داده ستانده سال‌هاي1390 و 2011 مورد بررسي قرار گرفته است. بدين منظور، از طريق رويكردهاي هم پيوندي سنتي جايگاه اين بخش در اقتصاد دوكشور تعيين و سپس از طريق رويكرد هم پيوندي نوين، شامل روش خالص مقدار، پيوندهاي پيشين و پسين كل آن بخش، تأثيرگذاري اين يخش بر ساير صنايع ديگر در اقتصاد هر كشور مورد بررسي قرار گرفت. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه بخش معادن زيرزميني از لحاظ جايگاه در ساختار اقتصاد ملي چين در بسترسازي توليد براي ساير بخش‌ها رتبه اول را داشته، ليكن در تقاضا براي كالاهاي ساير بخش‌ها كمتر از متوسط فعاليت اقتصاد آن كشور تأثيرگذار است. اما، بخش معادن زيرزميني در ايران، هم در بسترسازي براي توليد، يعني پيوندهاي پيشين، هم در تأثيرگذاري بر تقاضا از ساير بخش‌ها، يعني روابط پسين، از جايگاه ضعيفي برخوردار مي‌باشد كه اين موضوع باتوجه به سهم توليدات معادن زيرزميني، به‌ويژه با داشتن ذخاير نفتي و گازي، نشان مي‌دهد ماندگاري توليدات آن بسيار پايين است و بيشتر آن به صورت صادرات مواد خام از چرخه توليد خارج مي‌شود و نتوانسته است باعث تحرك‌بخشي و تأثيرگذاري مناسب در ساير بخش‌هاي اقتصادي گردد.

The mining sector is one of the valuable sectors that have considerable effects on growth and development process in a country. In this paper, regarding the high growth rate in China in recent years and also plenty of mining resources in this country, we analyze the contribution of the mining sector in high economic growth in China with considering backward and forward linkages of this sector that can be calculated by using the input-output table. Then we address this sector in Iran and compare the role of this sector in these two countries in 2011. In this research, we assess the role of the mining sector in these two economies through the traditional method. Then with using the modern method, effectiveness of mining sector to other sectors is calculated by determining the net backward and forward linkages. The results show that the mining sector in the Chinese economy has the strongest backward linkage, but this sector's demands from other sectors (forward linkages) is less than the economy average. In another hand, mining sector in Iranian economy has a weaker position than Chinese's economy in both aspects (backward and forward linkages). These results show that output of the mining sector in Iran has not the sustainable trend that induces this output convert to raw material export and does not motivate domestic productions.