بررسي غلظت سرمي كورتيزول و تأثير سن، جنس و فصل بر روي آن در شتر يك كوهانه (Camelus dromedarius

Evaluation of serum concentration of cortisol, and the effects of age, sex and season in dromedary camels (Camelus dromedarius)

در اين مطالعه تأثيرات فصل، جنس و سن بر روي غلظت سرمي كورتيزول و هم‌بستگي آن با سن دام‌ها در 180 شتر تك ‌كوهانه‌ي سالم (شامل 146 شتر نر و 34 شتر ماده) بررسي گرديد. غلظت سرمي كورتيزول تفاوت معني‌داري بين دو جنس نر و ماده نداشت و نيز هم‌بستگي معني‌داري با سن دام‌ها نداشت. بين دو فصل تابستان و زمستان تفاوت نسبتاً معني‌داري از نظر غلظت سرمي كورتيزول مشاهده گرديد (0/06=p). در شترهاي نر هم‌بستگي نسبتاً معني‌داري بين سن با غلظت سرمي كورتيزول وجود داشت (0/146-=p= 0/08 r). هم‌چنين غلظت سرمي كورتيزول تفاوت معني‌داري بين گروه‌هاي سني مختلف شتر نداشت. در گروه سني كمتر از پنج سال، غلظت كورتيزول سرم تفاوت معني‌داري بين دو فصل تابستان و زمستان داشت (0/044>p). مطالعه‌ي حاضر نشان داد كه فصل، جنس و سن مي‌تواند بر تغييرات كورتيزول سرم در شتر تك‌كوهانه اثر داشته باشد و ممكن است علت نتايج متناقض گزارش شده در مطالعات قبلي درباره‌ي كورتيزول سرم در اين‌ گونه باشد و بايد در مطالعات بعدي در اين ‌گونه مورد توجه قرار گيرد.

In this study the effects of season, sex and age on serum concentration of cortisol, and its correlation with age in 180 clinically healthy dromedary camels (146 males and 34 females) were evaluated. Serum concentration of cortisol had no significant difference between two sexes, and had also no significant correlation with the age. There was a marginally significant difference between summer and winter seasons in serum cortisol (p=0.06). In male camels, there was a significant relationship between serum cortisol and the age (r=– 0.146, p=0.08). No significant differences were detected for the serum cortisol between different age groups of camels. In camels up to 5 years of age, the serum cortisol showed a significant difference between summer and winter seasons(p=0.044). The current study showed that season, sex and age may affect the changes of serum cortisol in dromedary camels, and can be proposed as the probable cause of controversial findings regarding serum cortisol in previous studies.