ارزيابي كاربري‌هاي زمين با توجه به دسترسي حمل ‌و نقلي ( مطالعه موردي: منطقه 6 تهران )

(Land Use Evaluation Based On Transportation Accessibility (Case Study: Zone 6 of Tehran

مفهوم "دسترسي" مشخصه‌اي مهم در فضاهاي شهري بوده و رابطي حياتي ميان حمل و نقل و كاربري زمين است كه در رشته هاي مختلف به خصوص برنامه ريزي حمل و نقل و برنامه ريزي شهري نقش مهمي را در سياست هاي اتخاذ شده توسط تصميم گيران ايفا مي‌كند. بنابراين، در مطالعه پيش رو با اندازه‌گيري دسترسي به مراكز شهري و تسهيلات حمل و نقلي و با تكيه بر بررسي مطالعات گذشته، مجموعه مناسبي از پارامترهاي مرتبط با دسترسي جمع‌آوري شده و با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS) و بهره‌گيري از روش‌هاي تصميم‌گيري چند معياره براي وزن دهي به پارامترها، ارزش بلوك‌هاي منطقه بر اساس پارامترهاي دسترسي مورد ارزيابي قرار گرفته شد. اين مطالعه نشان مي‌دهد دسترسي به ايستگاه‌هاي حمل و نقل عمومي بر ارزش نهايي هر بلوك تأثير قابل توجهي دارد، بطوريكه حدود 94% بلوك‌هاي با دسترسي مناسب به ايستگاه‌ها، از حيث ارزش دسترسي نهايي نيز نسبت به بلوك هاي ديگر مسكوني منطقه داراي رتبه بالاتري هستند. در نهايت، با گردآوري نتايج حاصل از بررسي تمامي پارامترها مشخص شد 60% بلوك‌ها ارزشي بالاتر از ميانگين منطقه و 40% پايين تر از حد ميانگين در دسترسي به تسهيلات منطقه‌اي قرار دارند. همينطور مشخص شد از بين پارامترهاي بررسي شده مؤثر در دسترسي، پارامتر "فاصله از حمل و نقل عمومي" بيشترين تأثير را در ارزيابي ميزان دسترسي مناطق دارد. به اين طريق، اين مطالعه مي‌تواند به برنامه‌ريزان شهري به منظور تصميم‌گيري مناسب در رابطه با توزيع مناسب خدمات شهري و تسهيلات حمل و نقلي در سطح منطقه ياري برساند.

“Accessibility” is a substantial characteristic in urban areas and a vital connection between transportation and land-use which plays an important role in transportation and urban planning in policies made by decision-makers. Therefore, in recent years, according to urban growth and traffic problems, measuring accessibility to urban centers and transportation facilities has taken into consideration. In this paper, at first, a body of previous studies has been reviewed in order to collect a set of appropriate accessibility-based parameters. Then, by using geographical information system (GIS) and multi-criteria decision-making approaches for weighting to parameters, the value of residential blocks has been assessed. This study shows that access to transportation facilities has a significant effect on the final value of the blocks, such that by considering all parameters, about 94% of blocks with good access to public transportation stations have high value in the final evaluation; and “Distance from public transportation” is the most effective factor in the evaluation. Finally, it has been determined that with collecting the results of analyzing all parameters, 60% of blocks are above the zones’ average value and 40% are below. Thus, this study can help urban planners for decision making in order to appropriate distribution of urban services and transport facilities in the urban areas.