ارزيابي شاخص هاي رشد هوشمند شهري با استفاده از مدل تحليل عاملي (مطالعه موردي: منطقه يك شهر شيراز)

(Evaluation of Urban Smart Growth Indicators Using Factor Analysis Model (Case Study: District 1, Shiraz, Iran

راهبرد رشد هوشمند از ديدگاه هاي اخير برنامه ريزي شهري در راستاي توسعه پايدارشهري است. پژوهش حاضر با روش توصيفي- تحليلي با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است كه پايايي ابزار تحقيق برپايه ضريب آلفاي كرونباخ 0/82 به دست آمده است. نمونه آماري 321 نفر از شهروندان منطقه يك شيراز بوده و داده هاي حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. به منظور، تعيين وضعيت شاخص هاي رشد هوشمند در منطقه يك شيراز، از مدل تحليل عاملي استفاده شده است. نتايج آزمون كرويت بارتلت نشان داد كه بين معيارهاي رشد هوشمند، در محدوده مورد مطالعه، با sig 0/000 رابطه معناداري وجود داشته، در واقع بين شاخص ها همبستگي معني دار وجود دارد. همچنين در معيار فشردگي چهار عامل «تراكم خالص مسكوني» با بار عاملي0/760، «نرخ دسترسي حمل ونقل عمومي يا پياده به محل كار» با بار عاملي 0/820 و «استفاده از حمل و نقل عمومي يا پياده براي دسترسي به مركز شهر» با بار عاملي 0/790 به عنوان مهمترين عامل ها شناسايي شدند. در معيار دسترسي عامل هاي «نرخ آپارتمان نشيني» با بار عاملي 0/821، «سهولت دسترسي به حمل و نقل عمومي» با بار عاملي 0/570، «نرخ استفاده از حمل و نقل عمومي يا پياده براي دسترسي به مركز شهر» با بار عاملي 0/539 به عنوان مهمترين عامل ها شناسايي و در نهايت در معيار اختلاط كاربري عامل هاي «درصد خانوار در واحد مسكوني»، «نرخ دسترسي پياده يا عمومي به امكانات تفريحي» و «سهولت دسترسي به حمل و نقل عمومي» به ترتيب به عنوان مهمترين عامل ها شناسايي شدند.

The Smart Growth Strategy is one of the new approaches to sustainable development. The present study is based on a descriptive-analytic method using a questionnaire, where the reliability of the research tool was obtained based on the Cronbach's alpha coefficient as 0.82. The statistical sample involved 321 citizens of District 1 of Shiraz. The data were analyzed using SPSS software. To achieve the research objective (determining the status of Smart growth indicators in District 1 of Shiraz), a factor analysis test was used. The results of Bartlett's test of sphericity showed that there was a significant relationship between the urban Smart growth indexes studied in the study (with 0.000Sig), in fact, there was a significant correlation between variables. in the Criterion of the four factors density, "net residential density" with the factor load of 0.760, "public transport access or walking to work" with factor load of 0.820 and " using public transportation or walking to access the CBD” with: 0.790 were identified as the most important factors. Moreover, in the factor accessibility criteria, "rate of apartment living" with the factor load of 0.821, "ease of access to public transportation" with factor load of 0.570 and "rate of using public transport or walking for access to CBD", 0.539 were identified as the most important factors. Finally, in the field of mixed land use, “percentage of households in residential units”, "walking or public transportation access rate to recreational facilities" and "ease of access to public transportation" were identified as the most important factors.