جايگاه شهادت شهود در اثبات جرايم شرعي

The Position of Testimony of Witnesses in Proving Religious Crimes

يكي از بحث هاي مهم و بنيادين حقوق كيفري، قواعد حاكم بر ادلۀ اثبات دعاوي كيفري و سنجش ارزش اثباتي آنهاست. استناد به «شهادت شهود» در فرايند قضايي پس از پيروزي انقلاب اسلامي با توجه به تاثير انگاره هاي معاني شريعت در تدوين قوانين، ارزش سنتي خود را باز يافت و در حيطه ي مهمترين ادله¬ي اثبات دعوي قرار گرفت و به طور خاص، در امور كيفري اصلي ترين روش اثبات دعوي شناخته شده است. در اين ميان جايگاه شهادت و ارزش آن در حقوق كيفري و در اثبات جرايم شرعي واجد اهميت و آثار مختلف است و الزامات نظري و تقنيني خاصي در اين باب مطرح شده است. در شرع نيز موقعيت «شهادت» به عنوان دليل اثبات جرم بسيار بالاست، بدان حد كه بر ضرورت اداي آن به عنوان «تكليف» تأكيد گرديده است. جستار پيش رو مي كوشد با مداقمه در باب مفهوم «شهادت» از منظر فقهي و حقوق كيفري، شرايط شاهد و جايگاه شهادت در جرايم شرعي را در قانون مجازات اسلامي مصوب 1392 شناسايي؛ كيفيت، ضوابط و چگونگي فرايند ارائه شهادت در جرايم شرعي را مورد تبيين و تدقيق قرار داده و همچنين شيوه پاسخ دهي مقنن به شهادت كذب و مسئوليت كيفري شاهد در قبال شهادت دروغين را بررسي نمايد

One of the most important and fundamental debates of criminal law is the rules governing the reasons of proving criminal claims and the assessment of their proving value. Referring to the "testimony of witnesses" in the judicial process after the victory of the Islamic Revolution, according to the effect of the notions of the meaning of Shari'a in the formulation of laws, found its traditional value and placed in the area of the most important reasons of proving claim and specifically, in the criminal affairs, it is known as the main method of proving claim. Meanwhile, the position of testimony and its value in criminal law and in proving religious offenses has importance and different effects, and there are certain theoretical and legislative requirements in this regard. In Sharia, the position of "testimony" as a proof of a crime is very high, to the extent that it is emphasized on the necessity of considering it as an "obligation". The present article seeks to identify the witness conditions and position of testimony in religious offences in the Islamic Penal Code of 2013, by counseling regarding the concept of "testimony" from the point of view of jurisprudence and criminal law; explain the quality, criteria and procedures for providing testimony to religious offenses as well as investigate the manner of responding legislator to the false testimony and the criminal liability of the witness in relation to the false testimony.