بررسي جايگاه عدالت و روند دادرسي در ايران

Investigating the Level of Justice and Judiciary in Iran

توسعه ي قضايي تحولات حقوقي جديدي را ايجاد كرده و رئيس قوه ي قضائيه به عنوان عالي ترين مقام اين سازمان در اين توسعه نقش ايفاء مي‌كند كه يكي از اين تحولات مدخليت خود او در روند دادرسي ايران است. روند دادرسي به جريان رسيدگي به يك پرونده از شروع دادرسي تا پايان اجراي بي شائبه ي حكم گفته مي شود. رئيس قوه ي قضائيه عمدتاً وظايف و اختيارات اداري در اين زمينه بر عهده دارد البته در امور قضايي نقش او در روند دادرسي بايد مورد بررسي قرار گيرد كه در اجراي عدالت قضايي از چه جايگاهي برخوردار است؟ ايشان علاوه بر پايش مستمر بر حسن اجراي قوانين از طريق نهادهاي زير مجموعه ي قوه، اعاده ي دادرسي از آراء قطعي مراجع قضايي كه آنها را خلاف بين شرع تشخيص دهد را تجويز مي نمايد كه قابل رسيدگي در شعب خاص ديوان عالي كشور بوده و اين شعب رأي قطعي قبلي را نقض و رسيدگي مجدد اعم از شكلي و ماهوي به عمل مي آورند؛ و گاه به صورت تلويحي در روند دادرسي از جمله از طريق صدور آيين نامه و بخشنامه و ايجاد و حذف تشكيلات قضايي و نقل و انتقال قضات و تاييد وكلاء در امور امنيتي نقش ايفاء مي كند. لذا رئيس قوه ي قضائيه در روند دادرسي از جايگاه خاصي برخوردار است. ضرورت ايجاد سمت قضايي براي عالي ترين مقام دستگاه قضا در قوانين و خلاء وجود مباني وظايف و اختيارات قضايي اين مقام حاكميتي سبب شد تا به بررسي جايگاه و نقش اين مقام عالي در روند دادرسي ايران بپردازيم.

Judicial development has created new legal developments, and the head of the Judiciary, as the highest authority of this organization, plays an important part in this development. One of these developments is his own involvement in the proceedings. Proceedings refer to dealing with a case from the commencement of the hearing until the end of the execution of the sentence. The head of the Judiciary mainly has administrative duties and responsibilities in this regard. However, his role in the proceedings of judicial affairs should be examined to see his position in the execution of judicial justice. In addition to continuous monitoring of the subordinate institutions of the Judiciary, he prescribes the formal and substantive retrial of the definitive verdicts issues by the judicial authorities that he deems unlawful, to be heard again in the special branches of the Supreme Court, and possibly rejected by it. It is sometimes indirectly involved in the proceedings, including the issuance of regulations and directives, the establishment and removal of judicial bodies, the transfer of judges and the approval of attorneys in security affairs. Therefore, the head of the Judiciary plays a special role in the process of litigation. The necessity of establishing a judicial position for the highest authority of the Judiciary in the laws, and missing foundations of the judicial duties and responsibilities of this authority led us to investigate the position and role of this high authority in the proceedings in Iran