تصور ذهني و تجربه عيني زنان از امنيت (مورد مطالعه: زنان شاغل در بخش غيررسمي در شهر همدان)

Women Mental Imagine and Objective Experience on Security (Case Study: Women Working in the Unofficial Sector of Hamadan Town)

مقوله زن و شهر، از حوزه هاي جديد مطالعات شهري است. سرزندگي فضاي عمومي و ارتقاي كيفيت محيط، در گرو حضور افراد و تعامل هاي اجتماعي فارغ از سن، جنسيت، نژاد، قوميت، گروه بندي اجتماعي و توانايي هاي فردي است. در شهرسازي انسان گرا، بر نيازهاي گروه هاي خاص مانند زنان، كودكان، سالمندان، جانبازان و معلولان، و دسترسي آسان و استفاده آنان از فضاها تاكيد مي شود. يكي از پيش شرط هاي مناسب سازي فضاي شهري، فراهم كردن امن ترين فضا براي حضور و فعاليت زنان، بدون تفاوت هاي جنسيتي غيرضروري است. تصوير ذهني زنان از فضاهاي شهري، حول دو مفهوم كليدي احساس امنيت و ترس از فضا شكل مي گيرد و اين امر بر گرايش زنان به فعاليت تاثيرگذار است. تجربه ترس بر حضور زنان در حوزه عمومي اثر مي گذارد. درواقع، در يك فضاي جنسيتي شده، احساس امنيت و امنيت زنان كاهش مي يابد و رابطه اي معكوس ميان فضا و امنيت به وجود مي آيد. در اين پژوهش، با استفاده از چارچوب نظري منتخب با تاكيد بر مكتب كپنهاك، به ويژه ديدگاه بوزان و به روش پيمايشي، حجم نمونه اي شامل 205 زن شاغل مطالعه شدند. مطابق نتايج، بعد ذهني بالاتر از بعد عيني است، اما بيش از 50 درصد از جامعه مورد مطالعه، تجاربي از ناامني عيني را اعلام داشته اند. با توجه به يافته هاي تحقيق، مهم ترين عامل تاثيرگذار بر احساس امنيت را جنسيت تشكيل مي دهد. به عبارت ديگر، صرف زن بودن، بيش از سن، تحصيلات و نوع فعاليت و پايگاه براي زنان ناامني ايجاد مي كند. شايد به همين دليل است كه براساس يافته هاي اين مطالعه، نگرش زنان به فعاليت در پاساژ، پس از ورود منفي تر شده است. مهم ترين مشوقان زنان براي ورود به پاساژ، نه خانواده ها بلكه خود آنان و دوستانشان بوده اند. با توجه به اين تغييرات و روند افزايش حضور و كار زنان در فضاهاي شهري مانند فروشگاه ها، مراكز تجاري... لازم است نظام بيمه و حقوق صنفي اين دسته از زنان كه ميانگين حقوق دريافتي آنان (در مطالعه حاضر) حدود 300 هزار تومان در ماه براي حدود ده ساعت كار در روز است، بررسي شود. الزام سازندگان ساختمان به درنظرگرفتن اتاق كودك و شيردهي و استراحت در همه پاساژها، تعبيه سرويس هاي بهداشتي مخصوص بانوان، صدور كارت مباشرت، پوشش حداقل دستمزد و... برخي از مواردي است كه بايد به آن توجه كافي صورت گيرد.

“Women in the cities” is a new field of urban studies. Vitality of public space and improving the quality of environment, depend on the presence of people and social interactions among them regardless of age, gender, race, ethnicity, social grouping and individual abilities. In humanistic urbanism, it is emphasized on the needs of specific groups such as women, children, the elderly and the disabled, and their easy access to urban spaces. Feeling secured among women from both mental image of urban spaces and objective experiences are two key concepts of feeling secured or fearing from space, which could affect women activities in the society. The experience of fear affects their presence in the public sphere. In fact, in a gendered space, women security and feeling secured are reduced, and a reverse relationship between space and security emerges. The method of this research is survey, in which 205 women filled in the questionnaire. Results showed that mental index is better than the objective experience, and more than 50 percent of the population, experience insecurity objectively.