ملاك هاي زيبايي شناسي در فرم و محتوا، از نگاه صدرا

"Mulla sadra on "the aesthetic criteria in form and content

ملاصدرا در جاي جاي متون فلسفي خود به بحث در مورد زيبايي پرداخته است. او براي شناخت زيبايي در اشياء ملاك هاي متنوعي ارائه مي كند. مسئله اصلي اين پژوهش يافتن ملاك هاي زيبايي شناسي صدرايي است و بررسي اينكه اين ملاك ها فرمي و ظاهري بوده و يا ناظر به محتوا و باطن اشياء هستند. براي اين منظور با استناد به متون مختلف ملاصدرا ملاك هاي زيبايي در دو دسته ي فرمي و محتوايي دسته بندي شده و ارتباطات اين زيبايي هاي فرمي و محتوايي با يكديگر و نسبت آن ها با اركان اصلي حكمت صدرايي تحليل و بررسي شده است. نتايج اين تحليل نشان مي دهد كه از نظر صدرا مطابق با سلسله ي وجود، زيبايي همه ي موجودات نيز به جمال مطلق الهي ختم شده و اسماءالحسني الهي علت همه ي زيبايي هاي عالم است. شناخت اسماءالحسني موجب شناخت زيبايي اشياء است و در نتيجه همه ي ملاك هاي زيبايي شناسي صدرايي در فرم و محتوا نيز به اسماءالحسني الهي بازميگردد. در حقيقت زيبايي از اسماءالحسني آغاز شده و با طي مراتب تشكيكي وجود نازل مي شود و ابتدا به محتوا و باطن و سپس از طريق باطن، به فرم و ظاهر اشياء سريان پيدا مي كند.

Mulla Sadra has discussed about aesthetics in different sections in his writings. He introduces different criteria to recognize the beauty in different objects.The main question of this study is to find Mulla Sadra’s aesthetic criteria and to consider whether these criteria were superficial or were toward the content and inner side of the objects. To do so، with respect to the Mulla Sadra’s writings، we categorized aesthetic criteria into two category of criteria related to the form and those related to the content and then considered the relation between these two categories as well as their relation to the Mulla Sadra’a principle of wisdom. The result show that in Sadra’s view and according to the hierarchy of the being، the beauty of all being end in the absolute divine beauty and divine names are the cause of all beauty of the universe. The knowledge about these divine names can conduct human to the knowledge of the beauty of objects and as a result، all Mulla Sadra’s criteria related to the form and content refers to the divine names. In fact، beauty starts with divine names and reveals after passing the stages of gradation of existence and enters into the content first and then flows into the form and appearance of objects.