عنوان مقاله :
بررسي اثر سطوح مختلف شوري آب آبياري بر عملكرد و اجزاء عملكرد بذر ژنوتيپهاي برتر گياه رازيانه (.Foeniculum vulgare Mill)
عنوان فرعي :
The effect of water salinity on seed yield and seed yield components of miracle genotypes of Fennel (Foeniculum vulgare Mill.)
پديد آورندگان :
دوازده امامی سعید نويسنده استادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مركز تحقیقات و آموزش كشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج كشاورزی، اصفهان، ایران Davazdahemami S. , رنجبر غلامحسن نويسنده , افیونی داوود نويسنده استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی- باغی، مركز تحقیقات و آموزش كشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج كشاورزی، اصفهان، ایران Afiuni D.
سازمان :
مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مركز تحقیقات و آموزش كشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج كشاورزی، اصفهان، ایران
كليدواژه :
آبياري , اجزاء عملكرد , اسانس , بذر , شوري , رازيانه
چكيده فارسي :
به منظور بررسی اثر شوری آب آبیاری بر عملكرد و اجزاء عملكرد بذر گیاه رازیانه، تحقیقی در سال‌های زراعی 1393-1391، در مركز تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی اصفهان به صورت كرتهای یكبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوك كامل تصادفی و 3 تكرار انجام شد. در این پژوهش 4 ژنوتیپ برتر رازیانه شامل دو ژنوتیپ بومی همدان و لرستان و دو ژنوتیپ اروپایی 11486 و P11-820065 در 3 تیمار شوری آب آبیاری صفر (شاهد)، 5 و 8 دسیزیمنس بر متر بررسی شد. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از تعداد گل‌آذین (چتر مركب)، تعداد چترك، تعداد بذر در چترك، وزن بذر گل‌آذین، عملكرد بذر در هكتار، وزن هزار دانه، میانگین ارتفاع گیاه در زمان 50 درصد و 100 درصد گلدهی، نسبت وزن خشك به تر، روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا رسیدگی كامل، وزن خشك اندام هوایی، درصد اسانس و عملكرد اسانس. نتایج نشان داد كه اثر شوری بر همه صفات به استثناء درصد اسانس در سطح یك درصد معنی‌دار بود. همچنین اثر ژنوتیپ تنها بر تعداد بذر در چترك و عملكرد بذر معنی‌دار نبود. برهمكنش شوری در ژنوتیپ بر همه صفات به استثناء درصد اسانس معنی‌دار شد. ژنوتیپ P11-820065 بیشترین عملكرد بذر و عملكرد اسانس را (به ترتیب 8/2359 و 4/91 كیلوگرم در هكتار) در تیمار شاهد به خود اختصاص داد. هرچند با افزایش شوری ژنوتیپ های بومی از عملكرد بالاتری برخوردار بودند و ژنوتیپ لرستان به ترتیب با 1463 و 4/38 كیلوگرم در هكتار عملكرد بذر و اسانس در رده اول قرار گرفت. روابط همبستگی نشان داد كه عملكرد بذر در هكتار همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملكرد اسانس (90/0) و عملكرد علوفه (73/0) در هكتار دارد. نتایج آزمایش نشان داد كه تنش شوری باعث افت عملكرد اقتصادی گیاه یعنی عملكرد بذر و اسانس و همچنین عملكرد علوفه میگردد.
چكيده لاتين :
In order to study the effects of water salinity on fennel seed yield and seed yield components, an experiment was conducted at Agricultural and Natural Resource Research Center of Isfahan in a split plot experiment based on randomized complete block design with three replicates, during 2012- 2014. Four superior Foeniculum vulgare genotypes (Lorestan, Hamedan, P11- 820065 and 11486) in three treatments (control, 5 and 8 dS/m) were investigated. Number of inflorescences and umbels, seeds per umblets, seed yield, weight of 1000 seeds, plants height in 50% flowering and 100% flowering time, dry weight of plant aerial parts, plant dry weight/wet weight, days until 50% flowering and maturing time, percentage of essential oil and essential oil yield were evaluated. Results showed that the effect of salinity was significant on all traits with the exception of essential oil percentage. Effect of genotype wasn’t significant on seed per umblet and seed yield. Interactions of salinity and genotype were significant on all traits except for essential oil percentage. In control treatment P11- 820065 had the highest seed yield and essential oil yield (2359.8 and 91.5 kg/ha, respectively) but by increasing in salinity levels, seed yield of native genotypes was higher than P11- 820065 and Lorestan was the superior genotype with 1463 and 4/38 kg/ha, respectively. There was a positive correlation between seed yield with essential oil and forage yields. Based on the results, salinity stress decreased the seed, essential oil and herbage yield economically.
