خوانشي نو از قيام ضداستعماري سنجرخان وزيري

تاريخ معاصر ايران و بويژه منطقه كُردستان حوادث فراواني را به خود ديده است. واكاوي هركدام از آنها پرده از حقايق شيرين و تلخي برمي‌دارد كه براي ساخت كنوني جامعه مفيد و ضروري است. قيام سنجرخان وزيري در اواخر عصر قاجار كه عليه اشغالگري ايران توسط روس‌ها و انگليسي‌ها اتفاق افتاده از آن دست حوادث جريان ساز است كه ابعاد و ويژگي‌هاي آن هنوز نياز به تحليل و تبيين دارد. در اين نوشتار ضمن بازخواني زندگي، قيام و مبارزه سنجرخان برعليه بيگانگان با رويكرد تاريخي تحليلي مختصات و ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد قيام بررسي و بازگو شد. مردمي و خودجوش بودن، كاريزما و نقش نخبگاني برجسته رهبري قيام، عدم ارتباط و وابستگي به هيچ قدرت داخلي و خارجي، ملي و ايران گرا بودن قيام و نهايتاً تنها قيام كُردها در جنوب كُردستان را از ويژگي‌هاي آن برشمرد. اما با تاسف توام با تعجب بايد پرسيد اين قيام عليرغم ماهيت روشن و مستند و نيز وجود مستندات متعدد تاريخي چرا مورد كم‌توجهي واقع ‌شده است بطوريكه در سطح ملي كسي با سنجرخان آشنا نيست و در سطح محلي به ‌صورت محدود و معدود با اين قيام آشنايي دارند. بنابراين معرفي و تبيين اين قيام براي جامعه كنوني ايران كه نيازمند تقويت و معرفي بنيان‌هاي هويتي قابل لمس براي نسل جوان مي‌باشد، ضروري است.