بررسي رابطه فراشناخت و خودناتوان سازي با واسطه گري خودكارآمدي عمومي

Investigation of Relationship between Metacognition and Self-Handicapping with Mediation of General Self-Efficacy

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش واسطه اي خودكارآمدي عمومي در رابطه ي بين فراشناخت و خودناتوان سازي دانشجويان انجام پذيرفت. روش: شركت كنندگان پژوهش شامل 336 نفر (189 زن و 147 مرد) از دانشجويان دوره كارشناسي دانشگاه شيراز بودند كه براساس روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي چندمرحله اي انتخاب شدند. به منظور بررسي متغيرهاي پژوهش هر يك از شركت كنندگان مقياس خودكارآمدي عمومي (شوآرزر و جروسلم، 1992)، مقياس آگاهي فراشناختي (شراو و دنيسون، 1994) و مقياس خودناتوان سازي (جونز و رادوالت، 1982) را تكميل نمودند. پايايي ابزارهاي پژوهش به وسيله ضريب آلفاي كرونباخ و روايي آن ها به كمك روش همساني دروني و تحليل گويه تعيين شد. يافته ها: نتايج حاكي از روايي و پايايي رضايت بخش پرسشنامه ها بود. نتايج تحليل مسير از نوع مدل يابي معادلات ساختاري نشان دادند كه مدل پيشنهادي با داده هاي اين پژوهش برازش مناسبي دارد. فراشناخت به نحو مستقيم توانست خودناتوان سازي را پيش بيني كند. يافته ها نشان دادند كه فراشناخت از طريق واسطه گري خودكارآمدي عمومي، به نحو غيرمستقيم نيز خودناتوان سازي را پيش بيني مي كند. نقش واسطه اي خودكارآمدي عمومي با استفاده از آزمون بوت استراپ معنادار بود. نتيجه گيري: به طور كلي مي توان نتيجه گرفت كه فراشناخت از طريق افزايش خودكارآمدي عمومي دانشجويان مي تواند بر خودناتوان سازي آنها اثر منفي بگذارد.

Self-handicapping makes a lot of personal and social loss for learners and educational system. Thus، many researchers have been studying ways to prevent learners’ self-handicapping. The purpose of this study was to examine the relationship between university students’ metacognition and self-handicapping، as well as the mediating effect of students’ general self-efficacy on this relation. The participants were 336 (189 women and 147 men) students from Shiraz University selected by random multistage cluster sampling method. The participants completed three measures: General Self-efficacy Scale (Schwarzer، 1992)، Metacognitive Awareness Inventory Scale (Schraw & Dennisson، 1994)، and Self-handicapping Scale (Jones & Rhodewalt، 1982). Cronbach’s alpha coefficient was used for examining the reliability of the scales. To determine the validity، internal consistency and item analysis were applied. The findings showed the reliability and validity of all instruments were at satisfactory level. The results indicated that the model had a good fitness with the data. Metacognition could predict self-handicapping in a direct mannar. Moreover، general self-efficacy had a mediating role in relationship between metacognition and self-handicapping. The mediating role of general self-efficacy applying Bootstrap was significant.