ارزيابي و پهنه بندي امتداد ريزش ها در كوه هاي طاق علي واقع در شمال شرق شهر كرمان

Assessment and Zonation of Run-out Direction of Rock Falls in Tagh-Ali Mountains Located in the Northeastern of Kerman City

در قسمت كوهستاني مشرف به شمال شرق شهر كرمان با كاربري مسكوني - تفريحي، تحت تأثير تكتونيزه ي شديد، شاهد پرتگاه هاي گسلي و خطر ريزش سنگ در منطقه هستيم. در زمان ريزش، مشكل اصلي براي عناصر در معرض خطر، محل رسيدن قطعات سنگي است. بنابراين در نقشه هاي پهنه بندي حساسيت بايد حساسيت مناطق نسبت به رسيدن قطعات را مد نظر گرفت و با بررسي و ارزيابي مسير طي شده(Run-out) توسط ريزش ها پهنه هاي با حساسيت زياد، متوسط و كم تعيين گردد. بنابراين در ابتدا عوامل مؤثر در ايجاد ريزش شناسايي شد و سپس با دو روش ارزيابي چند معياره ي مكاني (AHP) و روش آماري دو متغيره نسبت فراواني، ميزان اهميت هركدام از عوامل در منطقه تعيين و نقش هي پهنه بندي ريزش ها به منزله ي غالب ترين نوع حركت دامن هاي تهيه شد. بيشترين فراواني ريزش هاي منطقه در دامنه هاي گسلي، جهت هاي شمال غرب و غرب و شيب هاي 15 - 30 درجه ديده شدند. نقشه ي حاصل از روش آماري دربرگيرنده ي اكثريت پهنه هاي ريزشي و همچنين دربرگيرنده ي مناطقي است كه مسير عبور ريزش ها بوده اند، اما به دليل دستكاري دامنه هاي منطقه براي تعيين آخرين محل رسيدن قطعات ريزشي، اين نقشه نتوانست اطلاعات كامل را در اختيار بگذارد، بنابراين براي تكميل نقشه ي حساسيت منطقه از رابطه هاي تجربي زاويه ي رسيدن (Reach Angle ) و زاويه ي سايه( Shadow Angle )، براي تخمين بيشترين فاصله اي كه قطعات ريزشي ممكن است طي كنند استفاده گرديد. در نقشه ي نهايي، جاده هاي تفريحي حاشيه ي دامنه در معرض خطر متوسط و مسيرهاي كوهنوردي در معرض خطر زياد شناسايي شدند.

Mountainous regions in the northeastern of Kerman with recreational-residential land use, face severe tectonic activities causing emersion of numerous faulty cliffs, leading to rock fall hazard. When rock fall happens, the main threat posed against exposed elements at risk is to what distance rock pieces will travel, therefore the susceptibility zoning must take into account the region susceptibility to this factor and then through evaluating the run-out of the falls, the zones should be classified into high, medium and low sensitivity. This study tries to prepare susceptibility map as stated earlier. The first step is to identify factors that causes rock fall events, then the importance of each factor in the region has to be determined by using AHP and bivariate statistical method, and finally zoning map of rock falls will be prepared as the most common type of hillside movements. The highest frequency of rock falls in the region have been seen on the faulty slopes, in the N-W and West directions and on 15- 30 degrees slopes. The map created by bivariate statistical method contained most rock fall areas and also where rock falls had travels on them, however, due to the manipulation of the region, it is impossible to determine the last place that falling pieces had reached before; so the map does not provide full information. Thus for completing susceptibility map, empirical models such as Reach Angle and Shadow Angle approaches were used to estimate the maximum run-out distance that falling pieces may travel. Based on the final map, recreational roads are at average risk and climbing routes are at high risk.