آثار حذف يارانه كود شيميايي بر رفاه توليد كنندگان و مصرف كنندگان (مطالعه موردي: محصول برنج)

(Impacts of Chemical Fertilizers' Subsidy Removal on Producers and Consumers Welfare: (The Case Study of Rice

اختصاص سهم بالاي يارانه به نهاده هايي نظير كودهاي شيميايي دركشور ايران و آثار منفي اين نوع سياست ها بر متغيرهايي نظير عملكرد محصول و مخارج دولت موجب تصميم سازي حذف اين نوع يارانه ها شده است. از جمله محصولات تحت تاثير اعمال اين نوع سياست، محصول برنج است. در مطالعه حاضر به منظور بررسي آثار سياست هاي دولت در زمينه هدفمندي يارانه كودهاي شيميايي نظير كودهاي ازته، فسفاته و پتاسه بر رفاه توليدكنندگان و مصرف كنندگان برنج در مناطق مختلف ايران، الگوي تعادل فضايي مورد استفاده قرار گرفت. نتايج اين مطالعه نشان داد حذف يارانه نهاده هاي مذكور در مناطق مختلف آثار متفاوتي به همراه داشته و اين تغييرات در مناطق عمده توليد محسوس تر بوده است. به طور كلي، حذف يارانه نهاده هاي ضروري، نظير كود ازته، عمدتاًموجب بالا رفتن رفاه توليدكنندگان و مصرف كنندگان برنج شده است به طوري كه كل رفاه توليدكننده و مصرف كننده به ترتيب 1/83 و 4/56 درصد افزايش يافته است. اين درحالي است كه حذف يارانه كودهاي فسفاته و پتاسه با وجود آثار مثبت در رفاه توليدكنندگان برخي مناطق، به ترتيب موجب كاهش رفاه كل توليدكننده در ايران به ميزان 0/188 و 0/191 درصد و كاهش رفاه مصرف كننده در همه مناطق به مقدار 0/46 و 0/47 درصد شده است.

The high share of subsidies on inputs such as chemical fertilizers in the Iran and the negative effects of these policies on variables such as yield and government expenditures has been caused the decision to removal these types of subsidies. The rice is one of the products that have been affected following the application of this policy. In this study، the spatial equilibrium model was used to investigate the effects of government policies in the field of targeted subsidies for fertilizers such as nitrogen، phosphate and potassium on the rice producers and consumers welfare in different regions of Iran. Results of this study show that the removal of fertilizers subsidies had various effects in different regions، and this is more noticeable changes in the major areas of this production. In general، the removal of essential inputs subsidies such as nitrogen، mainly increased rice producers and consumers welfare، so that producer and consumer total welfare have been increased about 1.83 and 4.56% respectively. While the removal of phosphate and potassium fertilizers subsidies despite its positive impact on the producers welfare in some areas، have been caused decrease in Iranian producer total welfare about 0.188 and 0.191%respectively and also decrease in consumer total welfare about 0.46 and 0.47% respectively.