كاربرد مدل هاي كمي در تحليل تحولات توسعه كالبد شهري (نمونه موردي : شهر ساري)

The use of quantitative models to identify changes in the urban structure development process (Case study: Sari town)

انسان از آغازخلقت همواره به دنبال سرپناه بوده كه به تدريج با ايجاد تمدن بشري مساله ايجاد شهر به وقوع پيوسته است. افزايش ارتباطات اجتماعي بين انسان ها و ويژگي هاي جوامع شهري امروزه سبب پيدايش الگو هاي متفاوت شهر ها و همچنين توسعه آن گرديده است. با توجه به اين كه شهر پديده اي چندبعدي و پوياست، پيش بيني و برنامه ريزي دقيق و كامل براي تمام عناصر آن به طور مطلق وجود ندارد. الگوي رشد و توسعه كالبدي به عنوان الگوي فضايي فعاليت هاي انسان در برهه زماني خاصي تعريف مي شود و به دو دسته اصلي گسترش افقي يا پراكندگي شهري و الگوي شهر فشرده تقسيم مي گردد كه بررسي اين الگو در راستاي دستيابي به توسعه پايدار شهري ضروري خواهد بود. در مطالعه پيش رو شهر ساري كه يكي از شهر هاي استان مازندران و همچنين مركز آن محسوب مي گردد با استفاده از روش توصيفي – تحليلي براي شش دهه بين سال هاي 1335 تا 1395 مورد بررسي قرار گرفته است. بيشترين تراكم جمعيتي مربوط به دهه اول مطالعه يعني سال 1335 با 238،8 نفر در هكتار و كمترين دهه از لحاظ ساختار تراكم جمعيتي مربوط به سال 1355 با 70،8 نفر در هكتار مي باشد. هدف اين مطالعه شناخت و اندازه گيري الگوي رشد كالبدي شهر ساري در ادوار مختلف مي باشد كه براي دستيابي به آن از روش هاي درجه توزيع متعادل، درجه تجمع، تراكم و اندازه متروپل استفاده شده است. با بررسي هاي صورت گرفته نتايجي به دست آمده كه نشان مي دهد اين شهر از نگاه توسعه و گسترش فضايي در گذشته از رشد آرام و فشردگي نسبي برخوردار بوده كه با شروع زودهنگام شهرنشيني و مهاجرت بي رويه از روستا به شهر، توسعه و رشد مكاني آن بسيار سريع صورت مي پذيرد، چنانكه مي توان الگوي رشد پراكنده يا گسترش افقي بي رويه را براي اين شهر متصور شد كه پيامد هاي نامطلوبي را نيز به همراه خواهد داشت.

Human has always sought shelter wich, from the beginning of it’s creation; civilization with creation of lead to creating city. Increase in social interaction among humans and characteristics of urban communities today caused the creation of different patterns of the sities and their development. According to the city's multi-faceted phenomenon and dynamic, forecasting and perfect planning for all of it’s elements does not exist. The pattern of growth and physical development as spatial pattern of human activities at a time when certain period is defined into two main categories: horizontal expansion or urban sprawl and compact city model wich reviewing this template to achieve sustainable urban development will be essential. In the study ahead of Sari in Mazandaran province and one of the city's center is also using the a descriptive – analytical for six decades between the years 1335 to 1395 were examined. The highest population density in the first decade of 1335 is 238.8 persons per hectare and the lowest decade in terms of population density of 70.8 persons per hectare is about 1355. The purpose of this study was to identify and measure physical growth pattern of Sari in different periods that to achieve a balanced distribution of degree, degree of aggregation, density and size of Metropole has been used. By surveys that show results The city from the persfective of expanding and spatial expantion had slowed that growth and more relative density With early onset of urbanization and uncontrolled migration from rural to urban areas, where development occurs very rapidly, It may be scattered or spread of irregular horizontal growth pattern for the city imagine the consequences would be the undesirable as well.