همكاري ايران و چين در كمربند اقتصادي جاده ابريشم

China – Iran Cooperation on the Silk Road Economic Belt

ابتكار يك كمربند-يك جاده، مهمترين مگاپروژه اقتصاد سياسي بين‏الملل در شرايط كنوني است. ايران يكي از كشورهاي كليدي در مسير خشكي يا كمربند اين ابتكار است. مقاله حاضر معطوف به تبيين فرصت‏ها و چالش‏هاي همكاري ايران و چين در قالب اين ابتكار با اتكا به روش‏هاي كيفي پژوهش همچون مشاهده و تحليل اسناد است. در اين راستا پرسش كليدي عبارت از اين است كه عوامل موثر بر همكاري چين و ايران در اين طرح در سطوح استراتژيك و بوروكراتيك كدامند؟ فرضيه‌اي كه در پاسخ به اين پرسش ارايه شده بدين صورت است كه برخي همپوشي‏ها در انتخاب‌هاي استراتژيك دو كشور، نيازهاي توسعه‌اي و موقعيت ژيواكونوميك ايران، تعاملات حداقلي بوروكراسي‌هاي سياستگذار دو كشور و دشواري مبادلات مالي با ايران عوامل كليدي تاثيرگذار بر همكاري دو كشور در قالب اين طرح محسوب مي‌شوند. يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد كه در سطح استراتژيك، ايران اين طرح را به عنوان فرصتي براي ارتقاي جايگاه خود در اقتصاد جهاني، افزايش آزادي عمل در صحنه بين‌المللي و گسترش پيوندها با چين به عنوان قدرتي در حال ظهور تعريف مي‌كند. در سطح بروكراتيك نيز نويسندگان فرصت‌ها و چالش‌هاي همكاري ايران و چين در پنج پيوند يك كمربند-يك جاده تحليل نموده‌اند. يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد كه مهم‌ترين فرصت‌هاي همكاري دو كشور در حوزه تسهيل ارتباطات و كليدي‌ترين چالش‌هاي پيش‌روي همكاري آنان در حوزه همگرايي مالي است.

The initiative of one belt – one road is the most significant mega-project in the international political economy. Iran is a key country in the land route or the belt of this initiative. In this paper, the opportunities of this initiative as well as challenges for Iran are studied using the qualitative methods of observation and documents analysis. The primary question is what are the factors affecting Iran – China cooperation in this initiative at the strategic and bureaucratic levels? The hypothesis to be tested is that the most important factors impacting the two countries cooperation are their strategic choices overlap, development needs, and Iran’s geo-economic conditions, minimal interactions between the two countries policy makers’ bureaucracies and the difficulty of financial transactions with Iran. At the strategic level, Iran considers this plan as an opportunity to enhance its status in the global economy, increase its margin of maneuver in the international level and expand ties with China as a rising power. The authors argue that the most important chances for cooperation are in communication facilitation and the biggest challenge is in the financial sector.