حقابه هلمند و پيشينه آن

The Helmand Water Right and Its Background

رودخانه‌هاي مرزي، ظرفيت تبديل‌ به اختلاف و كشمكش در ميان كشورها را دارا هستند. هلمندِ سرچشمه‌گرفته از افغانستان، پس از عبور از مرز، به هامون ايران مي‌ريزد. از زمان تعيين مرزهاي افغانستان و ايران، تقسيم آب هيرمند مسيله‌ساز بوده است. حكميت‌هاي چندگانه نتوانست اختلافات را حل نمايد. در معاهده 1351، افغانستان موظف شد 26 متر مكعب در ثانيه، آب به ايران بدهد و از هرگونه اقدامي‌‌كه موجب قطع حقابه ايران ‌شود، خودداري كند. اما، هنوز اختلاف بر سر نحوه تقسيم آب، باقي است. دلايل تداوم اختلافات بر سر بهره‌برداري از آب هيرمند، علي‌رغم وجود توافق‌نامه‌هاي رسمي، پرسش اصلي است. مجموعه‌اي از عوامل تاريخي، جغرافيايي و عناصر منطقه‌اي و بين‌المللي، عمدتا غيرارادي در تداوم مسيله دخيل است. روش پژوهش، آميزه‌اي از پژوهش تاريخي، اسنادي و ميداني است.

Border rivers have the potential to become excuses for interstate conflicts. Helmand is a river emanating from Afghanistan and pours into Iran’s Hamoon. The distribution of the Helmand water has been a matter of disagreement ever since the borders of Iran and Afghanistan were drawn. In the 1972 treaty, Afghanistan was held committed to give Iran 26 cubic meters of water per second and refrain from any action that would deprive Iran of its water right. However, the differences between the two countries over the distribution of water are still in place. The authors argue that a number of historical, geographic, regional and international factors are at work to keep the issue between the sides alive. The research is done with a combination of historical, archival and field methods.