بررسي نقش پرايمينگ بذر در تعديل اثرهاي تنش شوري در گياه دارويي مرزه

Assessment of seed priming effect in adjustment of salinity stress in Satureja sahendica

سابقه و هدف: مرزه يكي از گياهان مهم دارويي و خوراكي است. پرايمينگ بذر تكنيكي است كه به واسطه آن بذور پيش از قرار گرفتن در بستر كشت، از لحاظ فيزيولوژيكي و بيوشيميايي آمادگي جوانه زني را به دست مي آورند. مواد و روش ها: به منظور بررسي تاثير پرايمينگ بذر بر تعديل اثر شوري بر جوانه زني و رشد اوليه گياه مرزه در شرايط كشت گلداني، آزمايشي به صورت فاكتوريل دو عاملي در قالب طرح به طور كامل تصادفي در سه تكرار در گلخانه دانشگاه آزاد خوي در سال 1393 انجام شد. فاكتورها شامل سه سطح هدايت الكتريكي 2، 4 و 6 ميلي موس بر سانتي متر مربع از نمك كلريد سديم و پرايمينگ بذر در چهار سطح شامل شاهد (عدم پرايمينگ)، پرايمينگ با نيترات پتاسيم، كلريد پتاسيم و كلريد سديم بود. صفت-هاي مورد ارزيابي شامل طول ريشه چه و ساقه چه، وزن خشك ريشه چه و ساقه چه، درصد جوانه زني، ميانگين مدت جوانه زني و وزن خشك زيست توده بود. يافته ها: نتايج تجزيه واريانس داده ها نشان داد شوري بر تمام صفت هاي مورد مطالعه تاثير معني داري داشت. بيش ترين درصد جوانه زني (58/97 درصد) و بيش ترين ميانگين بيوماس گياهي (26/55 گرم) در پايين ترين سطح شوري به دست آمد. بحث: پرايمينگ بذر به غير از تعداد برگ، قطر ساقه و زمان لازم براي سبز شدن بر بقيه صفت هاي مورد مطالعه تاثير معني داري داشت. هم چنين اثر متقابل شوري و پرايمينگ بر درصد جوانه زني تاثيرمعني داري داشت. بيش ترين درصد جوانه زني با 84/92 در تيمار نيترات پتاسيم و شوري 2 ميلي موس حاصل شد. هم چنين تيمار كلريد پتاسيم و شوري 2 با ميانگين 56/92 داراي بيش ترين درصد جوانه زني بود. نتيجه گيري: با توجه به نتايج به دست آمده كشت مرزه در مناطقي كه آب آبياري آن شور است توصيه نشده و در صورت وجود شوري پايين تكنيك پرايمينگ بذر با نيترات پتاسيم مي تواند راه گشاي تعديل اثر تنش شوري بر درصد جوانه زني مرزه باشد.

Aim and Background: (Satureja sahendica) is one of the most important medicinal and edible plants. Priming is a technique that a seed obtained all physiological and biochemical requirement for germination before planted in the ground. Material and methods: In order to evaluation of seed priming on moderating salinity effect on germination and primary growth of Savory in pot planting, an experiment carried out by Factorial design with RCD at three replication in greenhouse of Islamic Azad University of Khoy in 2014. The first factor was salinity at three level (EC=2, 4 and 6 mmohs/cm of NaCl ) and second factor was seed priming in four level control, KNO3 (2.5%), KCl(2 %)and NaCl(1 %).Traits investigated include the length of root and shoot, shoot and root dry weight, germination percentage, mean germination time and the dry weight of the biomass. Results: The variance analysis of data showed that salinity treatments significantly affected all investigated traits. Also interaction of salinity and priming on germination percentage was significantly affected. The highest percentage of germination (92.84%) obtained under KNO3 × 2 mmohs/cm NaCl concentration. The treatment of KCl × 2 mmohs/cm concentration with 92.56 has the highest percentage of germination. Conclusion: According to this results Savory cultivation not recommended for Areas where the irrigation water is saline. And if water salinity is low, seed priming with KNO3 can moderated salinity effects on Savory seed germination. The interaction of two factors was significant on germination.