تاثير آموزش تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده به روش ايفاي نقش بر ارتقا رفتارهاي پيشگيري‌كننده دانش‌آموزان در زمينه‌ي مصرف تنقلات با ارزش غذايي اندك

The Effect of Theory Planned Behavior Education to Students Through Role-play to Promote Preventive Behaviors in the Consumption of Junk Food

مقدمه: مصرف تنقلات صنعتي و با ارزش غذايي اندك در بين دانش‌آموزان، به ويژه دانش‌آموزان مقطع ابتدايي، روز به روز در حال افزايش است. به همين دليل اين پژوهش با هدف تعيين تاثير آموزش تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده به روش ايفاي نقش در ارتقاي رفتارهاي پيشگيري‌كننده‌ي دانش‌آموزان در زمينه مصرف تنقلات با ارزش غذايي اندك اجرا شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر مطالعه‌اي نيمه تجربي و جمعيت مورد مطالعه شامل 189 دانش‌آموز شهرستان اراك (در ايران) بودند كه از طريق نمونه‌گيري چند مرحله‌اي انتخاب و به طور تصادفي در دو گروه آزمون (تعداد=98) و شاهد (تعداد=91) قرار گرفتند. اطلاعات از طريق پرسش‌نامه محقق ساخته بر اساس تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده جمع‌آوري و سپس مداخله‌ي آموزشي در قالب چهار جلسه‌ي آموزشي با روش ايفاي نقش براي گروه آزمون انجام شد و در نهايت پس از گذشت سه ماه دوباره اطلاعات از دو گروه جمع‌آوري و مورد تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: پيش از مداخله‌ي آموزشي، همه متغيرها به استثناي آگاهي و هنجار ذهني در دو گروه اختلاف معني‌داري نداشتند. ولي پس از انجام مداخله، دو گروه از نظر همه سازه‌هاي مورد بررسي تفاوت معني‌دار آماري داشتند (001/0 > p). در اين مطالعه عملكرد گروه مداخله در قبل از آموزش از 72/23±93/49 به 68/17±33/63 در بعد از آموزش ارتقا معني‌داري يافت (001/0 > p). نتيجه‌گيري: مداخله‌ي آموزشي به روش ايفاي نقش بر اساس تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده منجر به ارتقاي رفتارهاي پيشگيري از مصرف تنقلات با ارزش غذايي اندك در دانش‌آموزان مي‌شود. ضمن اين كه در اجراي اين برنامه‌ها، كنترل، پايش و پي‌گيري آموزشي توصيه مي‌شود.

Introduction: The consumption of junk food as a snack among children, especially in elementary school students is on the rise. The aim of this study therefore was to assess the effects of education based on theory planned behavior (TPB) through role-playing in promoting preventive behaviors among students with high consumption of junk food. Materials and Methods: This quasi-experimental study was carried out on 189 students in the city of Arak (Iran), randomly divided into two, the experimental (n=98) and the control (n=91) groups. Data was gathered with a questionnaire based on the TPB, followed by intervention in 4 sessions, with role playing for the group intervention. Finally after 3 months of data from the two groups was collected and analyzed. Results: Before the intervention, all variables except for the knowledge and subjective norm were not significantly different between the two groups. However after the intervention all structures in the two groups showed statistically significant differences (p < 0.01). In this study, the mean practice of students in the intervention group before and after education was 49.93±23.72 and 63.33±17.68 respectively (p < 0.001). Conclusion: The educational intervention through role-play based on theory planned behavior, decreased junk food consumption behaviors. Besides such programs, follow up education for controlling andmonitoring are highly recommended.