مخابرات نوري: چشم انداز آينده، جايگاه و ضرورت آموزش در مهندسي برق

Optical communication: Future prospects, place and necessity of education in electrical engineering

مخابرات نوري زمينه ساز شگرف ترين تحولات در سيستم هاي مخابراتي در دو دهه اخير بوده است؛ به گونه اي كه دنياي كنوني ارتباطات بدون شبكه هاي فيبر نوري زيرساخت غيرقابل تصور است و جايگزيني فيبر نوري به جاي سيم مسي در بخش دسترسي شبكه تا منازل نيز در كشورهاي توسعه يافته در حال انجام است. به علاوه، افق پيشِ روي اين حوزه بسيار فراتر از شبكه هاي مبتني بر فيبر است و فناوري هايي نظير مخابرات بي سيم نوري، ارسال داده در نور مريي، شبكه هاي هوشمند نوري، و پردازشگرهاي تمام نوري نقش پررنگ اين گرايش از مهندسي مخابرات را در سال هاي آينده برجسته تر مي سازد. بااين وجود، آموزش مخابرات نوري جايگاه قابل اعتنايي در برنامه آموزشي مهندسي برق كشور ندارد و عدم آشنايي عميق متخصصان داخلي با مفاهيم پايه و نيز مبحث هاي پيشرفته اين حوزه، راه را بر طراحي مناسب و پياده سازي بومي هر يك از فناوري هاي فوق خواهد بست. همچنين، نه تنها بايد نظاره گر ورود تمام فناوري از خارج از كشور بود، بلكه در زمينه بهره برداري مناسب، انطباق، توسعه و بهينه سازي نيز كشور را به يك واردكننده خدمات مبدل مي سازد. ازاين رو، در اين مقاله كوشش شده است طرحي براي آموزش مخابرات نوري در مهندسي برق ـ مخابرات، در دو سطح كارشناسي و تحصيلات تكميلي، ارايه شود تا با پوشش مهمترين مفاهيم و اصول موردنياز، توانايي مواجهه با فناوري هاي روز و پيش بيني و انطباق با فناوري هاي آينده را در متوليان آينده صنعت مخابرات كشور ايجاد كند.

Optical communications has resulted in remarkable breakthroughs in communications systems in the last two decades, such that the current communications world could not be imagined without the backbone optical fiber networks. Also, in the access network, optical fibers have replaced the copper wires in many developed countries. Moreover, emerging technologies such as optical wireless and visible light communications, smart optical networks, and all-optical processing underline the role of this branch of communications engineering in the upcoming years. However, optical communications does not have a considerable proportion in the electrical engineering education in our country. This will prevent domestic development and implementation of the above-mentioned technologies will make the country dependent to the foreign sources for any related services in this field. In this paper, a scheme is proposed for the training the fundamentals of optical communications at both undergraduate and graduate levels in electrical engineering. This would provide a background of the principles and develop basic expertise in the engineers to deal with current and future technologies in optical communications.