بررسي موانع دسترسي به خدمات بهداشت دهان و دندان كودكان، از ديدگاه مادران مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر قم، سال 1395

Investigation of Barriers of Access to Children’s Oral and Dental Health Services from the Point of View of Mothers Referring to Health Centers of Qom City, 2016 (Iran)

چكیده زمینه و هدف: دسترسی كافی به خدمات بهداشت دهان و دندان در دوران كودكی می‌تواند از عوارض طولانی‌مدت مشكلات دهان و دندان در سالهای بعد زندگی بكاهد. هدف این مطالعه تعیین موانع دسترسی به خدمات بهداشت دهان و دندان كودكان، از دیدگاه مادران مراجعه‌كننده به خدمات بهداشت دهان و دندان استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی و آزمون رگرسیون لجستیك تحلیل شدند. یافته‌ها: در این مطالعه، عدم پوشش هزینه‌های دندانپزشكی توسط بیمه با 7/59%، بیشترین فراوانی به مراكز بهداشتی درمانی شهر قم بود. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، جامعه آماری را 325 مادر مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتی تشكیل می‌دادند. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌ای شامل: سن، تحصیلات، شغل و موانع دسترسی و ترس كودك از دندانپزشكی و هزینه‌های بالای خدمات دندانپزشكی به ترتیب با 2/53% و 8/49% در رتبه‌های بعدی موانع دسترسی به خدمات دندانپزشكی قرار داشتند. شغل مادر با موانع دسترسی به خدمات، ارتباط معنی‌داری نداشت؛ ولی اشتغال پدر در مشاغل دولتی به میزان 60/1 برابر، شانس موانع دسترسی به خدمات دندانپزشكی را افزایش می‌داد. همچنین نتایج نشان داد سكونت در منطقه پردیسان، شانس عدم دسترسی به خدمات دندانپزشكی را به میزان 60/3 برابر افزایش می‌دهد، از سوی دیگر، سكونت در منطقه توحید به میزان 52%، شانس دسترسی به خدمات را بهبود می‌بخشد. نتیجه‌گیری: گسترش پوشش بیمه‌ای خدمات بهداشت دهان و دندان و افزایش مراكز دولتی ارائه خدمات دندانپزشكی می‌تواند بخش عمده‌ای از موانع دسترسی را از بین ببرد، همچنین توزیع متناسب این خدمات در مناطق مختلف شهر نیز بر دسترسی آسان و كم‌هزینه‌تر مؤثر است.  

Background and Objectives: Adequate access to oral and dental health services in childhood can reduce long-term complications in the following years of life. The objective of this study was to determine the barriers of access to children’s oral and dental health services from the point of view of mothers referring to health centers in Qom city. Methods: In this cross-sectional study, the statistical population included 325 mothers referred to health centers. Data were collected using a questionnaire consisted of items, including age, educational level, job, and barriers of access to oral health services. Data were analyzed using descriptive statistical indicators and logistic regression test. Results: In this study, lack of insurance coverage for dentistry costs (59.7%) had the highest frequency in barriers of access to dental health services, followed by childʹs fear of dentistry (53.2%) and high costs of dental services (49.8%). There was no significant relationship between motherʹs job and barriers of access to dental health services, but the chance of barriers of access to dental health services increased 1.60 times with father’s employment in government jobs. Also, the results showed that the chance of barriers of access to dental health services increased 3.60 times with residence in Pardisan region, on the other hand, the chance of access to the services, was improved up to 52% with residence in Tohid region. Conclusion: Expansion of insurance coverage of oral and dental health services and increase of public centers providing dental services can be eliminate the major part of barriers of access to these services. In addition, the proportional distribution of these services in different regions of the city can be effective in easy and low-cost access.