مطالعه آلتمتريك مقالات علمي حوزه "سواد سلامت" در رسانه هاي اجتماعي

An Altmetric Study on Scientific Articles of “Health Literacy” in Social Media

مقدمه: گسترش رسانه هاي اجتماعي واهميت آن ها در برقراري ارتباطات علمي و اشاعه يافته هاي پژوهشي نياز به شاخص هاي جديدي در كنار شاخص هاي سنتي را براي ارزيابي پژوهش ضروري مي نمايد. با توجه به توانايي شاخص هاي آلتمتريكس و سرعت آن ها در ارزيابي فعاليت هاي پژوهشي هدف اصلي از انجام پژوهش حاضر، تعيين ميزان بهره مندي پژوهشگران حوزه سواد سلامت از رسانه هاي اجتماعي و شناسايي مقالات برتر بر اساس نمره آلتمتريك و بررسي رابطه ميان وجود مقاله هاي پژوهشگران در رسانه هاي اجتماعي و عملكرد استنادي آن ها بود. مواد و روش كار: اين مطالعه به صورت توصيفي، با رويكرد علم سنجي و با استفاده از روش آلتمتريكس انجام گرفت. جامعه پژوهش را مقالات حوزه سواد سلامت در سال 2015 تشكيل دادند. تعداد اوليه مقالات بازيابي شده، 649 مقاله بود. از آن جا كه شناسه گر ديجيتالي اشيا در مطالعات آلتمتريك و استفاده از داده هاي موسسه آلتمتريك مورد نياز است، مداركي كه اين شناسه گر را نداشتند حذف شده و جامعه پژوهش به 615 ركورد تقليل يافت. هر مقاله با داده هاي موسسه آلتمتريك از طريق altmetric.com مطابقت داده شد و از آزمون همبستگي اسپيرمن جهت تجزيه و تحليل داده ها استفاده گرديد. يافته ها: بيشترين استفاده از مقالات مورد بررسي از طريق رسانه هاي اجتماعي مندلي و توييتر بوده است كه به ترتيب با 492، 487 مقاله رتبه هاي اول و دوم را داشته اند. يافته ها حاكي از وجود رابطه معني دار مثبتي بين بيشتر شاخص هاي آلتمتريكس و تعداد استنادات دريافتي در وب آو ساينس بود. حضور كمرنگ پژوهشگران و كاربران ايراني در رسانه هاي اجتماعي نيز نكته اي است كه بايد مد نظر قرار گيرد. از بين مقالات بررسي شده، 9 مقاله توسط نويسندگان ايراني حوزه سواد سلامت به رشته تحرير درآمده است كه 6 مورد آن داراي شناسه ديجيتالي اشيا بودند كه پس از جستجو در سايت آلتمتريك مشخص شد كه اين 6 مقاله بيشتر در رسانه هاي اجتماعي مندلي و توييتر مورد استفاده قرار گرفته اند و به ترتيب داراي 134 خواننده در مندلي و 64 توييت بوده اند. بحث و نتيجه گيري: رسانه هاي اجتماعي مي توانند تاثير مثبتي بر ميزان استناد به مقالات علمي داشته باشند. بنابراين، محققان حوزه سواد سلامت در جهت جستجوي بهتر اطلاعات و نيز افزايش استناد به فعاليت هاي علمي خود، مي توانند از رسانه هاي اجتماعي استفاده نمايند. بدين منظور، آثار خود را در رسانه هاي اجتماعي مختلفي به اشتراك مي گذارند.

Objective (s): Due to the capabilities of alternative metrics and their speed in evaluating scientific outputs, and the importance of social media in establishment of scholarly communication and findings’ dissemination, the aim of this study was to investigate the use of social media by health literacy researchers, and to identify top articles based on altmetric score and the association between altmetrics and citation indicators. Methods: The current descriptive research was conducted through scientometrics method and using altmetrics data. The study population consisted of health literacy articles that were published in year 2015, had digital object identifier (DOI), and were indexed in Web of Science. The initial number of retrieved articles was 649 papers. Since the digital object identifiers was required in altometric studies and the use of data from the Altmetric Institute, the documents that did not have the identifier were removed and thus the research population was reduced to 615 record. To collect alternative indicators, each individual article was matched by altmetric.com manually. Spearman correlation was used for analyzing the data. Results: Mendeley and Twitter were the most used social media by health literacy scholars for sharing scientific outputs, ranked first and second by number of 492 and 487 articles respectively. The results revealed statistically significant relationship between most alternative metrics and the number of citations in Web of Science. From the reviewed articles, Iranian researchers wrote 9 articles on health literacy. Of these, 6 had a digital object identifiers. After searching on the altmetric site, it became clear that these six articles have been used in Mendeleyʹs social media and Twitter compared to more than other social media and had 134 readers in Mendeley and 64 tweets in Twitter respectively. Conclusion: Social media can have a positive impact on the citation rate of articles. Therefore, health literacy researchers can make use of social media in order to better inform peers on the Internet and increase the citation to their scientific productions. For this purpose, they could share their work in various social media.