ارزيابي و مقايسه چند نمايه خشك سالي اقليمي و تعيين بهترين نمايه در ايران مركزي

Assessment and comparison of multiple index climatic droughts and determine the best Index in central Iran

هدف از اين پژوهش بررسي كارايي هشت نمايه خشكسالي در استان هاي اصفهان، كرمان و يزد و انتخاب بهترين نمايه است. بدين منظور، با استفاده از داده هاي ماهانه و سالانه بارش طي دوره 30 ساله (1985 ـ 2014) و با استفاده از هشت نمايه خشكسالي در 20 ايستگاه هواشناسي مركز ايران دقت هر يك از نمايه ها در تعيين خشكسالي بررسي شده است. پهنه بندي نيز در نرم افزار 9/3 ARC GIS براي خشكترين سال طي دوره آماري و بر اساس بهترين نمايه انتخابي صورت گرفته است. براي انتخاب بهترين نمايه ها در مقياس ماهانه و سالانه از سنجه كارآمد تقارن سال وقوع كمينه بارندگي با خشكسالي بسيار شديد در ايستگاه هاي منطقه استفاده شده است. نتايج نشان داد در مقياس ماهانه فقط نمايه SPI 6 و 12 ماهه براي پايش خشكسالي حتي در ماه هاي كم باران كه با داده هاي صفر مواجه مي شوند را داراست. در اين مقياس زماني نمايه هاي استاتيك مثل RAI و DIقادر به تعيين شرايط واقعي خشكسالي نيستند؛ اما در مقياس سالانه نمايه هاي RAI و DI در همه ايستگاه ها سال كمينه بارندگي را مطابق با خشكسالي بسيار شديد نشان داده بودند و به عنوان بهترين نمايه شناخته شدند. ضعيف ترين نمايه نيز متعلق به نيچه بود كه توانايي تعيين شدت خشكسالي را در كل منطقه مطالعه شده نداشت. در مقايسه كارايي نمايه RAI و SPI نيز مشخص شد كه نمايه RAI رخداد خشكسالي بسيار شديد را در همه منطقه نشان داده است، اما نمايه SPI در چند ايستگاه قادر به نمايش رده خشكسالي بسيار شديد طي دوره 30 ساله در منطقه ايران مركزي نبوده است.

The aim of this research is to analyze the performance of 8 drought’s index in Isfahan، Kerman and Yazd province and choose the best index. For this purpose، used monthly and yearly rainfall data in the period of 30 years (1985-2014) and also used 8 drought indexes in 20 meteorological stations of central Iran which the accuracy of each index in determining drought is examined. Also zoning in ARC GIS 9.3 has done for driest year in the time period. And it has performed according to the best selected index. For choosing the best index in annual and monthly scale has used the efficient measure of minimum precipitation occurrence year with severe droughts in region’s stations. The results showed that in the monthly scale only 6 and 12 months of SPI index in order to analyze the drought even in low rainfall months which confront with zero data contains. In this temporal scale، static indexes such as RAI and DI in all the stations showed the minimum precipitation year according to severe droughts and named as the best index. Also the weakest index belonged to NICHE that had not the ability of determining the drought intensity in all the study’s region. In comparison the performance of RAI and SPI determined which RAI index showed the severe drought in all the study’s region but SPI index could not show the severe drought category in the period of 30 year in the region of central Iran in some stations.