بررسي اثربخشي مداخله رواني - اجتماعي بر انتقال توجه، حافظه كاري و برنامه ريزي كودكان طيف اوتيسم با عملكرد بالا

Effectiveness of Psychosocial Intervention in Attention Shifting, Working Memory, and Planning in Children with High Functioning Autism Disorder

هدف از پژوهش حاضر بررسي اثربخشي مداخله رواني - اجتماعي بر انتقال توجه، حافظه كاري و برنامه ريزي كودكان طيف اوتيسم با عملكرد بالا است. روش اين پژوهش از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون-پس آزمون با گروه كنترل بود. تعداد 24 كودك در دامنه سني 10 تا 12 سال به روش نمونه گيري در دسترس در استان يزد انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل قرار گرفتند. در اين پژوهش براي ارزيابي كاركردهاي اجرايي از پرسشنامه بريف (BRIEF) و براي ارزيابي طيف اوتيسم آزمودني ها از پرسشنامه صفات طيف اوتيسم (AST) استفاده شد. پس از اجراي پيش آزمون گروه ها، براي آزمودني هاي گروه آزمايش 10 جلسه برنامه مداخله رواني- اجتماعي براي كودكان و به طور همزمان 10 جلسه آموزشي ويژه والدينشان انجام و بعد از اتمام آن در هر دو گروه آزمايش و كنترل پس آزمون اجرا شد. به منظور تحليل داده ها از روش تحليل كواريانس چندمتغيره استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه مداخله رواني- اجتماعي بر بهبود انتقال توجه كودكان طيف اوتيسم تاثير معناداري ندارد اما بر حافظه كاري (362/107f₌،001/0≥p) و برنامه ريزي (928/160f₌،001/0≥p) آنها تاثير معني داري دارد. ارائه تمرين هاي آموزشي مي تواند حافظه كاري و برنامه ريزي در كودكان طيف اوتيسم با عملكرد بالا را بهبود ببخشد.

The aim of this study was to investigate the effectiveness of psychosocial intervention on attention shifting, working memory and planning in children with high functioning autism disorder. Design of the study was Semi- experimental with pre-test, posttest with control group. The subjects of this study were 24 children that were diagnosed with high functioning autism disorder that was selected with convenience sampling method and assigned in two groups (12 students in experimental group, 12 students in control group). Data were collected through; The Behavior rating Inventory of Executive Function (BRIEF) and the Autism Spectrum Quotient (ASQ) were used. Then therapeutic program based on psycho-social training was performed for the experimental group in 20 sessions and at the end post-test was taken of all subjects of experimental and control group. Data were analyzed by MACNOVA. The results showed that therapy based on psychosocial training has significant and positive impact on working memory (f ₌ 107/362, p0/001) and planning (f₌60/928, p0/001) of children with high functioning autism disorder, but has not significant impact on shifting attention. Training can improve working memory and planning in children with high functioning autism disorder.