تأثير روش هاي مختلف خاك ورزي بر تراكم بانك بذر و مديريت جو دره(Hordeum spontaneum C. Koch) در مزارع گندم

Wild barley (Hordeum spontaneum C. Koch) seedbank characterization and its management in wheat fields under different tillage systems

به‌ منظور بررسي تأثير روش‌هاي مختلف خاك‌ورزي بر تراكم بانك بذر و مديريت علف هرز جودره در اراضي گندم در تناوب با ذرت، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي يك‌بار خردشده در قالب طرح پايۀ بلوك‌هاي كامل تصادفي با شش تكرار در دو سال زراعي (92-1391 و 93-1392) در اراضي مركز تحقيقات كشاورزي زرقان فارس به اجرا درآمد. تيمارهاي اصلي شامل خاك‌ورزي كامل، كم خاك‌ورزي و بي‌خاك‌ورزي و تيمارهاي فرعي شامل كاربرد علفكش توتال (سولفوسولفورون 75درصد + مت سولفورون 5درصد) به ميزان 40 گرم در هكتار در مرحلۀ ظهور گره دوم جودره و شاهد (بدون كنترل علف‌هاي هرز) بود. نتايج نشان داد، تراكم بانك بذر طي دو سال، به ترتيب در خاك‌ورزي كامل، كم خاك‌ورزي و بي‌خاك‌ورزي به‌صورت معني‌دار بيشتر بود. گاوآهن برگردان‌دار موجب دفن بذرهاي جودره ريزش كرده و افزايش دوام آن‌ها در لايه‌هاي خاك شد. به دليل افزايش تراكم بانك بذر در خاك‌ورزي كامل، تراكم گياهچه، سنبله و وزن خشك جودره نيز افزايش يافت. اين امر موجب كاهش معني‌دار عملكرد گندم در تيمار خاك‌ورزي كامل نسبت به كم خاك‌ورزي شد. در مجموع شيوه‌هاي مديريتي متكي بر كم خاك‌ورزي به همراه علفكش، در كاهش بانك بذر و مديريت درازمدت جودره مؤثر بوده ضمن اينكه عملكرد، نسبت به خاك‌ورزي كامل و بي خاك‌ورزي به‌صورت معني‌دار بيشتر بود.

A field study was carried out in Fars agricultural research center to investigate effects of different tillage systems and chemical control on soil seedbank density and management of wild barley in wheat fields followed by corn. A split-plot trial based on randomized complete block design with six replications was conducted during two following years (2012-2014). Main plots included conventional tillage (CT), minimum tillage (MT) and no-tillage (NT). Each main plot was split into two subplots as weed-infested and herbicide application. Total (Sulfosulfuron 75% + metsulfuron methyl 5%) at 40 g/ha was applied in wheat field at the stage 32 of Zadoks decimal code. Results indicated that soil seedbank density of wild barley was significantly increased in CT, MT and NT respectively during two years. Moaldboard plough influenced vertical distribution and longevity of seeds in soil. Increasing soil seedbank lead to enhance seedling, spike number and dry weight of wild barley. Wheat yield in CT decreased significantly in comparison to MT due to high density of weed seedbank. Overall, MT system with herbicide got long- term wild barley management. This treatment reduced soil seedbank and increased wheat yield significantly in comparison to CT and MT.