نقش علي‌رضا خان گروسي در همراهي و تقابل با حكومت مشروطه

The Role of Ali-Reza Khan Garrūsi in Accompany With and Opposition Against the Constitutionalism

علي‌رضاخان گروسي در سال 1260ق، در بيجار گروس، به دنيا آمد. در سن 15 سالگي وارد خدمت دولت شد و 54 سال در مشاغل مختلف نظامي و حكومتي به خدمت پرداخت. در سن 18 سالگي به حكومت گروس رسيد اما به دليل تجربة كم، از حكومت معزول شد و از آن پس به مشاغل نظامي پرداخت. از سال 1300 تا سال 1329ق بارها حاكم گروس شد و در طي اين سال‌ها با جديت در جهت ارتقاي گروس تلاش كرد؛ اما اينكه تلاش‌هاي ايشان در چه زمينه‌‌هاييصورت گرفت و تا چه حدي مثمر ثمر واقع شد؛ مبحثي قابل توجه در اين پژوهش است. علي‌رضاخان باآنكه فردي استبدادطلب بود، با آغاز مشروطه و بنا به سياست روز، به يك مشروطه‌خواه تبديل شد؛ اما در سال 1329ق ناگهان به مشروطه و مشروطه‌خواهان پشت كرد و به سالارالدولة قاجار كه براي سركوبي نهضت مشروطه قيام كرده بود، پيوست. وي با اين اقدام ترديدآفرين، همگان را دربارة انديشه‌ها و اعمالش سردرگم كرد. اين مقاله بر آن است تا براساس مدارك و منابع معتبر،شخصيت و عملكرد علي‌رضاخان را، به‌عنوان شخصي تأثيرگذار در حوادث بزرگ ملي و منطقه‌اي دوران قاجار، چه قبل از مشروطه و چه بعد از آن، بررسي كند و زمينه‌ها و عواملي كه در تغيير ديدگاه پي‌درپي وي نسبت به مشروطه دخيل بوده‌اند را نيز مورد كنكاش قرار دهد.

Ali-Reza Khan Garrūsi was born in Bijar of Garrūs city in 1260 (AH). At the age of 15, he joined the government profession and about 54 years, he served in different military and government positions. When he was 18 years old he came to power of Garrūsi rule, but due to his lack of adequate experience, he disposed his position and thereafter, he started his position in military profession. From 1300 to 1329 (AH), he was frequently appointed ruler of Garrūs and during those period of times, he attempted seriously to promote Garrūs status, but in what fields he attempted and to what extent his efforts were effective are the considerable issues the current study is dealing with. Despite the fact that Ali-Reza Khan was a tyranny, with the beginning of the constitutionalism and due to the time political necessities, he changed into a constitutionalist, but in 1329 (AH) he unexpectedly changed his mind and became against constitutionalism and constitutionalists as well and joined to Salar al-Dowleh Qajar who had revolted against the Constitutional Revolution to suppress it. He, by performing this doubtful act, made the public confused about his thoughts and behavior as well. The present paper, based on the reliable documents and resources, intends to study Ali-Reza Khan’s personality as an influential figure in both great national and regional events of the Qajar period, on or after the constitutionalism.